Celal Gürsoy

Kürek tarihini yazmak gibi iddialı bir işe başlarken bu konuda kaynak olarak gösterilebilecek çok az belge olduğunu farkında değildim. Bir takım eski gazete haberlerine dayanarak “belgelenen” bilgilerle başlayıp, müzelerde sergilenen birkaç resmi referans olarak göstererek ancak modern olimpiyatlar devrine geldikten sonra biraz daha ciddi olarak ortaya çıkan kaynaklar yardımı ile iki farklı dilden yaptığım tercümelere dayanarak bu belgeseli tamamladım. Bildiklerinize bir kelime ekleyebildiysem mutlu olurum.

Bilinen en eski zamanlardan günümüze kalan on bin yıllık Sümer Tabletlerinden anlaşıldığına göre su üstünde hareket ettirilen sal, kayık ve teknelerle avlanmak, mal taşımak, can kurtarmak ve nihayet savaşmak için kürek adı verilebilecek aletlerin varlığı belirlenmiş.

O tarihlerde kürek bir spor aracı olarak kullanılmış mı, yarış yapılmış mı bilinmiyor ama deniz savaşlarında kullanıldığı resimlerle kesinleşmiş. Gemilere hız kazandırabilmek için teknelerin içine kat çıkılarak iki sıra, hatta üç sıra kürekçiler yerleştirilmiş.

İÖ. 1479 – 1458, The Art Walters Müzesindeki bir kabartma. Mısır’da, Nil Nehri üzerinde inşa edilen Asuvan Barajı kazılarında bulunan bir mağaradan çıkmış.

 

Yukarıdaki fotoğrafta Dicle Nehri kıyısında Asur Devletinin başşehri olan Ninova civarında 19. Yüz Yılda yapılan kazılarda bulunmuş olan MÖ 700 yıllarına ait olduğu belirlenen iki sıra kürekli bir Fenike savaş gemisi görülüyor.

 

Yukarıdaki fotoğrafta MÖ 410 yılına ait olduğu belirlenen “TRİREME” denilen üç sıra kürekli Atina savaş gemisi görülüyor. 

Akdeniz’de ve Nil Nehrinde Mısırlıların kürekle hareket eden çeşitli büyüklükte tekneler kullandığı bilinmektedir.

Temsili bir Yunan TRİREME resmi

Kürek sporuna bağlı olarak adlandırabileceğimiz ilk tarihi bilgi 1274 yılında Venedik kökenli yazılarda bulunuyor. “REGATA” kelimesi ile Venedik’te doğal olarak su üstünde yapılan taşımacılıkla başlayıp gelişerek sonunda su festivallerine kadar yükselen bir evrim yaşanmış. 1315 yılında yapılan “Venedik Su Festivali”nde birçok etkinliğin yanı sıra tekne yarışları da kaydedilmiş.

1454 yılında Londra’da düzenlenmeye başlanan çeşitli büyüklüklerdeki teknelerin yarışları bin sekiz yüzlerde daha da gelişerek renkli ve çok çekişmeli yarışlar haline geldi, Eton Üniversitesi gençleri de yarışlara ilgi duydular ve bin yedi yüz doksanlarda teknelerle geçiş töreni düzenleyerek kürek sporuna yaklaşmaya başladılar.

Osmanlı İmparatorluğunda kürek konusu ile ilgili ilk kayıt:

Topkapı Sarayı arşivlerindeki kayıtlarda 1579 yılında İstanbul’da yapılan bir yarış yazılıdır, bu yarış dünya kürek literatüründe 1715 yılındaki ilk yarış olarak geçen İngiltere’deki yarıştan tam 136 yıl önce gerçekleşmiştir. Saray kayıtlarında Sadrazam, Vezir ve Ağa Kayıkları arasındaki yarışa 25 teknenin katıldığından bahsedilir. Devrin Padişahı III. Sultan Murat yarışları Sarayburnu Kasrı’ndan izlemiştir. Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın kayığı birinci, Şark Orduları Serdarı Ferhat Paşa’nın kayığı ikinci gelmiş ve Sultan’dan ödüller almışlardır.

 

1890 yılında yapılan The Doggett’s Coat and Badge Race  birincisi JT Sanson of Kew’e verilen rozet

1715’te o yılların ünlü tiyatro oyuncusu Thomas Dogget’in Times Nehrindeki sandalcıları 7400 metrelik bir mesafede yarıştırarak birinci gelene bir rozet vermesi ile kürek yarışlarının başladığı kabul edilir. Bu yarış günümüzde de The Doggett’s Coat and Badge Race adı ile yapılmaktadır. Yarışta kürekçiler maddi bir ödülden ziyade kazanılacak olan rozetin onuru için yarışırlar.

1756 yılında New York’ta bir Balina Avcı teknesi ile Pettiauger tipi tekne arasında kürek yarışı yapıldığı  kaydedilmiştir.

1768 yılında Times Nehrinde Walton’da bir kürek yarışı düzenlendiği yazılıdır.

1775, 23 Haziran’da Chelsea’de bir su festivali ve kürek yarışı düzenlendi. Konu ressamlara konu oluştururken Handel’in de Water Music adlı eserine ilham kaynağı oldu.

1788, 8 Eylül tarihinde The Chatham ve The Invincible adlı iki sekizli kürek teknesi Times Nehrinde Westminster’den Richmond’a kadar yarıştı ve bu İngiliz Kürek Tarihinde ilk yarış olarak adlandırıldı.

1790 Times Nehrinde The Star Club ve Arrow Club adlı iki kürek kulübü faaliyete geçti.

1793 yılında Times Nehri Windsor bölgesindeki bir özel kolej olan Eton öğrencileri kürek teknelerinden olan bir kortejle gösteri yaptı.

1805 Avustralya’da ilk kürek yarışı yapıldı.

1807 New York’ta Whitehall Stairs ile Blackwell’s Island arasında gidiş gelişli olarak bir kürek yarışı düzenlendi.

1811 New York Whitehall kulübünün iki dörtlüsü Knickerbocker ve Invincible yarıştılar.

1811 Londra’da Westminster okulu kürek antrenmanlarına başladı

1814 Chester’de kadınların da katıldığı bir ödüllü kürek yarışı yapıldı.

1815 Oxford Üniversitesi kürek yarışı düzenleyen ilk kolej oldu.

1816, 10 Ağustos tarihinde Kanada St. John’ Harbour’da ilk kürek yarışı yapıldı.

1818 Londra’da The Star ve Arrow kürek kulüpleri The Leander Club adı altında birleşti.

1818 Williamsburg-Long Island ile Castle William-Governors Island arasında düzenlenen bir yarışta American Star dörtlüsü New York ekibini geçerek birinci oldu.

1822 Oxford Üniversitesi yarış için hazırlanan bir ekip kurdu.

1823 The Knickerbocker Club, Amerikada resmen kurulan ilk kürek kulübü oldu.

1823 The Whitehall ve Richmond kulüplerinin iki dörtlüsü Robbins Reef Light’tan başlayarak Castle Garden’da biten bir yarış yaptılar, The Whitehall birinci oldu.

1824, 9 Aralık tarihinde  The Whitehall kulübünün dört denizcisi American Star teknesi ile İngiliz Savaş Gemisi Hussar’a ait olan Certain Death teknesi ile dört millik bir yarış yaptı. Battery bayrak bölgesi ile Hoboken Point arasındaki gidiş dönüşlü yarışa 1000 dolar ödül kondu. 50.000 kişinin izlediği yarışı New York ekibi kazandı. Denizciler ödüllerini bir yıl sonra Marki de Lafayette’in New York’u ziyareti sırasında aldılar.

The Whitehall kulübünün dörtlü teknesi (1825)

1826 Kanada’da Halifax-Nova Scotia’ da bir kürek yarışı düzenlendi.

1827 Kolejler arası ilk yarışı Cambridge Üniversitesi düzenledi, Head of the River yarışını Trintiy Koleji kazandı.

1828 Newcastle–on-Tyne’li İngiliz Anthony Brown yarış tekneleri için “outrigger” denilen dirsek sistemini geliştirdi.

1829, 10 Haziran tarihinde Oxford ve Cambridge arasındaki ilk yarış sekiz tek tekneleri ile yapıldı. 20.000 kişinin izlediği yarışı Oxford kazandı.

1829 Oxford teknesi

Oxford ve Cambridge arasındaki ikinci yarış bundan 7 yıl sonra 1836’da gerçekleşti ve The Boat Race adı altında günümüze kadar geldi.

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Boat_Race

Aynı yıl, 1829 27 Temmuz’da Eton Koleji ile Westminster School in London arasında kürek yarışları başladı.

1829, aynı zamanda İngiltere’de Portsmouth, Southsee ve Gosport’ta kürek yarışlarının başladığı yıl oldu.

1830 yılında The Wingfield kürekçileri Times Nehrindeki ilk amatör kürek şampiyonasına katıldılar.

1831 İngiltere’de ilk amatör kürek şampiyonasında iki denizci C. Ampbell ve J. Williams yarıştılar.

1833 Yedi sekizli tekne ile dört altılı tekne Kasım ayında Philadelphia’da yarıştı.

1834 Waterloo Savaşından yaklaşık 20 yıl sonra yapılan su festivali İngiltere’de Durham Kürek Yarışları olarak tescil edildi.

 

1836 Kürek ve Yelken sporu ile ilgili ilk kitap yayınlandı. İlk baskısı Londra’da yapıldı, bir yıl sonra Philadelphia’da basılarak yayımlandı.

1836 Amerikada ilk Kürek Federasyonu New York’ta Amateur Boat Club Association adıyla kuruldu.

1836 İki Çifte teknesi ile İki Tek Dümencisiz teknesinin yarışı Jersey Blue Race adı ile Jersey City ile Robin’s Kayalıkları arasında gidiş dönüş olarak yapıldı.

1836 Philadelphia kürek klüpleri arasında yarışlar düzenlenmeye başladı.

1836, 21 Temmuz tarihinde Whitehall kulübü kürekçileri New York limanında iki altılı tekne ile yarıştı. The Wave teknesi, Eagle teknesini geçti. 19 Eylül tarihinde The New York Amateur Boat Club tarafından düzenlenen dokuz teknenin katıldığı ilk yarışta da birinci oldu.

Aynı tarihte bu birincilik için “Light May the Boat Row” adlı şarkı bestelendi.

1836 Almanya’da ilk kürek kulübü olarak Hamburg RC kuruldu.

Hamburger RC, English Rowing Club yarışı (1844)

1837, 18-19 Temmuz tarihinde New York’ta iki kürekli teknelerin yarışı yapıldı, bunu 4-13 Ağustos tarihinde iki dörtlü teknenin yarışı izledi.

1837, 25 Eylül tarihinde 10.000 seyirci önünde New York Amateur Boat Club yarışı yaplıd. 7 millik yarışta altı kürekli Disowned, rakibi Geo’yu geçerek 2.000 dolarlık ödülü kazandı.

1837, 26 Eylül tarihinde New York’un sponsor olduğu altı kürekli teknelerin yarışları düzenlenmeye başladı. Bir yıl sonra dört küreklilerin yarışları da buna eklendi. Hudson Nehrinde altılı teknelerin yarışları yapılmaya başladı. Buna daha sonra dörtlü teknelerin yarışı da eklendi.

1838 Fransa’da bir ilk olarak Societe Havraise de l’Avron kürek kulübü kuruldu.

Aynı tarihlerde New York’ta dörtlü ve altılı teknelerin yarışları ödüllü olarak yapılmaya başladı.

1839 İlk Henley Regatta gerçekleşti.

Henley yarışı posteri

Henley Regatta 1851 yılından sonra Kraliyet sponsorluğunda yapılmaya başladı.

1839, 2 Haziranda yapılan 2.000 dolar ödüllü yarışı Shakspeare teknesi şüpheli bir şekilde Shamburg’u geçerek kazandı. Bu yarış Robbin’s Reef ile Castle Garden arasında yapıldı ve muhtemelen Amerikan Kürek Tarihindeki ilk belirli kuralları olan yarışı oldu. 1 Ağustos tarihinde Hudson, Washington Market arasında gidiş dönüşlü, 500 dolar ödüllü dörtlü tekne yarışını Duanne kazandı. Bu tarihlerde ödüllü yarışlar amatör ve profesyonel kürekçiler arasında moda oldu.

1840 İngiliz gazetelerinde kürek yarışı haberleri çıkmaya başladı.

1841 Oxford-Cambridge yarışı

1841, 14 Temmuz tarihinde New York’ta Newburgh yarışında sekiz adet altılı teknenin yarışında ilk kez eleme yarışı yapıldı. Aynı gün dokuz adet dörtlü tekne de yarıştı.

1842 İngiltere’de “A TREATISE ON THE ART OF ROWING AS PRACTISED AT CAMBRIDGE” adlı kitap yayımlandı.

Aynı yıl 3 Ağustos günü Esat Boston’da Chelsea parkurunda dört adet sekizli tekne yarışı düzenlendi.

1843 Oxford-Cambridge yarışı salgın hastalık yüzünden yapılamadı. Yarış bir sonraki yıl da yapılamadı, ancak 1845 yılında gerçekleştirildi.

Aynı yıl Amerika’da ilk kolej kürek takımı kuruldu.

The Royal Thames Regatta ilk kez organize edildi. Birçok profesyonel kürekçi tekneleri ile katıldı.

New York’ta 29 Aralık günü düzenlenen Tek Çifte yarışında Stephen Roberts, rakibi Sydney Dorlon’u üç yarışın ikisinde geçerek şampiyon oldu.

1844 Times Nehrinde ilk dirsekli tek çifte yarışı yapıldı.

Aynı yıl Harvard Üniversitesi Kürek Takımı kuruldu.

1845 Henry Clasper marka dirsekli yarış tekneleri imalatı başladı.

 

1846 Belçika’da Gent Kürek Kulübü kuruldu.

1846 Rusya’da The Arrow Kürek Kulübü kuruldu.

1849 Harry David Thoreau, kardeşi ile birlikte 1839 yılında kürek çekerek yaptıkları seyahati anlatan  “A WEEK ON THE CONCORD AND MERRIMACK RIVERS” adlı kitabı yayımladı. Kürekle yapılan seyahatleri anlatan kitaplar ilgi çekti, 1889 yılında Jerome K. Jerome tarafından yazılan “THREE MEN IN A BOAT” kitabı yayımlandı.

1850 Amerika’da gazetelerde kürek yarışları haberleri yayınlanmaya başladı.

1851 İsveç’te Gothenburg RC kürek kulübü kuruldu.

1852, 3 Ağustos tarihinde Amerika’da, Lake Winnepesaukee’de yapılan ilk kolejler arası kürek yarışını Yale teknesine karşı yarışan karşı Harvard kazandı. Bu geleneksel yarış 1864’ten itibaren küçük değişikliklerle her yıl tekrarlanmaya başladı. 1878’den itibaren de Connecticut’taki Thames River’da yapılmaya başladı.

1853 Philadelphia’da Bachelor’s Barge Kürek Kulübü kuruldu, onları Mayıs 1854’te The University Barge Club ve Mayıs 1856’da Undine Barge Club takip etti, bu kulüpler günümüzde de aktiftir.

1854, 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamaları içinde Boston City Regatta ilk kez organize edildi.

Aynı yıl, Willam Taylor Adams, Oliver Optic takma adı ile “THE BOAT CLUB” adlı kitabını yayımladı.

1854 Matt Taylor omurgasız yarış dört tek teknesini imal etti ve Royal Chester Rowing Club ilk yarışlarını 1855’te Henley’de kazandı. Taylor, 1856’da omurgasız sekiz tek teknesini de imal etti. Bu tekne de Henley’de Grand and the Ladies kupasını kazandı.

Matt Taylor omurgasız dört tek ile

1855 Charles – Boston’da ilk Amerika – Kanada kürek yarışı düzenlendi. New Brunswick’ten St.John kulübünün The Neptune teknesi, New York’lu JDR Putman teknesini geçerek 2.000 dolarlık ödülü kazandı.

1857 William Buckingham Curtis ile birlikte Chicago Metropolitan Rowing Club kurucusu olan John Babcock kürek tarihine geçen bir buluş yaptı. Amerikan İç Savaşı sırasında askeri gizli ajan olarak görev yapan Babcock, dünya kürek tarihinde ilk kez “kayan oturak sistemini” kendi tek çiftesine monte etti. 1870’te oturak sistemini mükemmelleştirdi ve Salon Kürek Çekme aletini yarattı. Babcock, ilk (NAAO) “National Association of Amateur Oarsman” derneğinin ilk başkanıdır. Babcock ayrıca 1868’de New York Athletic Club kurucuları arasındadır ve ilk başkanıdır.

John Babcock

1858 Brown, Harvard, Trinity ve Yale kürek kulüpleri ilk ulusal kolej kürek yarışını düzenlediler ancak Yale teknesinin hamlacısının şanssız bir şekilde boğulması üzerine yarış iptal edildi.

Aynı yıl 5 Ekim günü Philadelphia’da The Schuylkill Kürek Kulübü kuruldu.

1858 Paris’te Fransa ile İngiltere arasında ilk uluslararası kürek yarışı yapıldı.

1858 Amerika’da ilk “THE ROWERS MANUEL” yayımlandı. Kürek sporu kurallarını içeren kitapçık kadınların kürek sporu yapmasını da destekliyordu.

1859 Avustralya’da Melbourne Kürek Kulübü kuruldu.

The Schuykill Navy sporcuları Haziran ayında ilk yarışlarında altılı yarışını kazandılar.

Aynı yıl 11 Ekim günü Amerika’da Josh Ward, Profesyonel tek çifte şampiyonu oldu.

1861 “THE BRITISH ROWİNG ALMANACK” yayımlandı. Aynı yıl Thomas Hughes, Oxford-Cambridge yarışını konu alan “TOM BROWN AT OXFORD” kitabını yayımladı.

1861 Cape Town – Güney Afrika’da “The Civil Service Rowing Club” kuruldu.

1861 Christchurch – Yeni Zelanda’da “Canterbury Rowing Club” kuruldu.

1862, 3 Ağustos günü Schuykill’de yapılan Amerika Profesyonel Tek Çifte Şampiyonluğunu Josh Ward’ı geçen James Hamill kazandı.

1863 Avusturya, İtalya ve İsviçre’de kürek kulüpleri kuruldu.

Osmanlı Padişahlarının Saltanat Kayıkları arasında yapılan yarışlar edebiyatta yer aldı. Padişahların kürekçileri arasında adı unutulmayan önemli şahsiyetler de vardı. Orhan Seyfi Orhon (1890-1972),  “Çengelköy” adlı şiirinde Abdülmecit’in (1823-1861) Saltanat Kayığının Hamlacısı Çengelköy’lü Kerim Ağa’dan boğazın eski kürek şampiyonu diye bahseder.

1863 Almanya’da Dr. Schiller kayar oturak sisteminin altına tekerlekler monte ederek mükemmelleştirdi.

1863 İlk Dünya Kürek Şampiyonasında tek çiftede Tynesider’den Robert Chambers, Avustralyalı Green’i geçerek birinci oldu.

1865, 25 Eylül günü Amerika Şampiyonasında Ward kardeşler Biglin kardeşleri geçerek profesyonel dörtlü yarışını kazandılar.

Hank, Josh, Gilbert, Ellis Ward

1866, 4-5 Temmuz günlerinde iİlk Trans Atlantik profesyonel kürek yarışı düzenlendi ve İngiltere Tek Çifte şampiyonu Henry Kelley, Amerikalı rakibi James Hamill’i iki kez geçti.

Aynı yıl içinde Danimarka, Japonya ve Portekiz’de kürek kulüpleri kuruldu. Danimarka’da kurulan Roforeningen kulübü günümüzde de faaliyetini devam ettiriyor.

İngiltere’nin kürek duayeni Edwin Dampier Brickwood, sporda amatörlük standartları konusunda yetkilileri toplanmaya çağırdı.

Paris Four

1867, 7 Temmuz tarihinde Avrupa’da ilk Trans Atlantik yarışı profesyonel ekipler arasında Paris’te yapıldı. Kanada Saint John kulübü Dört Teki bütün rakiplerini geçti ve “Paris Four” olarak anıldı.

1868 Guts Woodgate dümencisiz dört tek teknesine ayakla idare edilebilen bir dümen sistemi monte etti.

1868, 8 Ekim günü yapılan yarışta Paris Four olarak anılan Kanada – Sainy John Dört Tek ekibi Springfield Massechussetts yarışında Ward kardeşleri geçti.

1869 Frankfurter Rudergesellschaft Germania 1869 kürek kulübü Frankfurt’ta kuruldu.

1869 İngiltere’de Times nehrinde yapılan ilk Trans Atlantik yarışında Oxford Dört Tek Dümencili teknesi Harvard ekibini geçti. Yarışı 500.000 kişi izledi. Amerika’da yarışın yankısı çok büyük oldu yüzlerce kürek kulübü faaliyete geçti.

Oxford (solda) – A.C. Yarborough, S.D. Darbishire, J.C. Tine, F. Willan, Hall

Harvard (sağda) – J.S. Fay, W.H. Simmons, Capt. A.P. Loring, F.O. Lyman, A. Burmingham

1870 Amerikada okullarda kürek programı başladı

Times nehrinde yapılan Oxford – Cambridge yarışında nehir trafiği konusunda yetkililer çalışma başlattı.

Harvard – Yale yarışında Yale teknesinde kayar oturak sistemi kullanıldı.

1871 Amerikalı ressam Thomas Eakins ünlü “The Champion Single Skulls” tablosunu bitirdi.

1871 Amerika’da Amherst, Brown, Bowdoin ve Harvard tarafından, “Rowing Association of American Colleges” kuruldu.

Altılı tekne

Aynı yıl 21 Temmuz günü Connecticut nehrinde yapılan yarışta Massachusetts Agricultural College, üç millik parkurda, altılı tekne yarışında Harvard ve Brown ekiplerini geçti.

11 Eylül günü yapılan Saratoga’da yapılan dört millik gidiş dönüşlü yarışta Ward kardeşler iki İngiliz ve üç Amerikan dörtlüsünü geçtiler.

Harlem’den Empire City Rowing Club, düzenlediği “The October Regatta” organizasyonunda kadınlar İki Çifte yarışına da yer verdi, konu toplumun ilgisini çekti ve Harper’s Weekly dergisinde yazı çıktı.

1872, 13-14 Haziran tarihinde Schuykill Navy tarafından Philadelpihia’da düzenlenen yarışlara katılan kürekçiler arasında amatörlük tartışması başladı ve NAAO (The National Association of Amateur Oarsmen) tarafından amatör kürekçiler için yarışlar düzenlemesine karar verildi ve Amerika’da ilk amatör spor yarışı 28 Ağustosta yapıldı. NAOO bir asır sonra USRA (United States Rowing Association) olacaktı.

28 Kasım “Thanksgiving” günü Philadelphia’da üç İngiliz, üç Amerikan Sekiz Tek ekibi modern teknelerle yarıştı. Bu yarış ünlü ressam Thomas Eakins’in “John Biglin in a Single Scull” adlı resimde arka planda görülmektedir.

1873 yılında Galatasaray Lisesi Beden Eğitimi hocası eskrimci ve yüzücü Mösyö Moiroux gençlere yaz aylarında yüzme ve kürek dersleri vermiştir.

1873 Yale Kürek Takımının kaptanı olan Bob Cook, İngiliz Oxford ekibinin kürek stilini öğrendi ve bunu Amerikan Kolej kürekçilerine uygulattı, 1900’lü yıllara kadar bu stil uygulandı.

Oxford ve Cambridge ekipleri ilk kez kayar oturaklı teknelerle yarıştılar.

Arjantin, Peru ve Polonya’da kürek kulüpleri kuruldu.

1875 Wellesley College, ilk kadın kürek programını hayata geçirdi, Charles Courtney kadın ekiplerini antrene etmeye başladı.

Charles Courtney, (1849-1920) amatör sporculuğu zamanında hiç geçilmeden 88 yarış kazanmış, 75 kilo ağırlığında bir kürekçiydi. Daha sonra antrenörlüğe başladı ve Amerikan Kürek Tarihinin en başarılı antrenörlerinden biri oldu.

Amerikalı profesyonel kürekçi Michael Davis modern kürek ayının patentini aldı. Pat.165.072.June 1875.

1876 Harvard ve Yale üniversiteleri altılı teknede yaptıkları yarış formatını değiştirerek sekiz teklerle yarışmaya başladılar. İki yıl sonra yarış parkurlarını Springfield’den New London eyaletindeki Thames nehrine taşıdılar. Diğer kolej takımları Dört Tek tekneleriyle yarışmaya devam ettiler.

Pittsburgh, Mohongahela nehrinde iki kadın Tek Çifteci bir millik parkurda yarıştılar.

1878 Columbia Dört Tek Dümencisiz teknesi, Henley yarışında Visitors Challenge Cup yarışını kazanan ilk Amerikan ekibi oldu.

Kuzey Almanya Kürek Yarış Birliği, kürek yarış parkuru olarak 2000 metreyi esas olarak kabul etti.

“Amatör” tanımı Henley organizasyonu tarafından tekrar tanımlandı.

 

Michael Davis Kayar Dirsek patentini aldı. Pat.209.960, Nov.1878

1880 İngiltere’de yapılan Dünya Kürek Şampiyonasında birinci olan Avustralyalı “Boy in Blue” Ned Hanlan, ülkesinin yeni sporcu idolü oldu.

Michael Davis, “Leg-O-Mutton” adı verilen suyu daha iyi kavrayan yeni bir kürek palası formunun patentini aldı. Pat.231.016.Aug.10, 1880.

1880 İstanbul Boğazında Fransız Büyükelçisinin kayığı

1882 İngiltere’de The Amateur Rowing Association kuruldu.

1883 Harvard ve Yale dışındaki kolejler Dört Teklerle yarışan Intercollegiate Association gurubuna katıldılar.

1885 Charles Courtney, Cornell Kolejinin tam zamanlı kürek antrenörü oldu. Bu Amerikan Kürek Tarihindeki ilk profesyonel antrenörlük görevi sayıldı.

1887 Virginia Tobacco firması Allen&Ginter, ilk kez üstünde sporcu resimleri olan kartları piyasaya çıkarttı. İlk 50 sporcu arasında en çok yer alan sporlar 10 profesyonel kürekçi ile 10 profesyonel beysbol oyuncusu oldu.

1889 Harvard ve Yale koleji dışında kalan diğer kolejler de onlar gibi New London’da Sekiz Tek teknelerinde yarışmaya başladılar.

1890 yılında yapılan Henley yarışından bir görüntü

1890 İngilterede National Amateur Rowing Association (NARA) kuruldu, 1955 yılında ARA ile birleştiler.

Bu yıllarda harp gemilerinin filikaları arasında yapılan yarışlar da kayda alınmıştı. Bunlardan biri de Osmanlı İmparatorluğunu temsilen Japonya’ya bir nezaket ziyareti yapan Ertuğrul Fırktayni ile ilgilidir:

Sultan Abdülmecit’in oğlu olan II. Abdülhamid, 1887 yılında Japonya İmparatoru’nun yeğeninin bir Japon savaş gemisiyle İstanbul’u ziyarete gelmesinin ardından Japonya’ya bir heyet gönderilerek iade-i ziyaret yapılmasını emretmişti.

Gemi, II. Abdülhamid’den Japon İmparatoruna mücevherli bir imtiyaz nişanı ile diğer hediyeleri götürecekti.

Böylece Ertuğrul Fırkateyni, Temmuz 1889’da İstanbul’dan yola çıktı. Arızalar ve şanssızlıklarla dolu çok zahmetli bir seyahat sonunda Haziran 1890’da Yokohama Limanı’na vardı. Gemi 28 Haziran’da İngiliz Imperieuse, Leander ve Japon Yamato savaş gemilerinin personellerinin de katıldığı kürek yarışlarına katılmış ve bir yarışta Ertuğrul personeli üçüncü olmuştur.

Ertuğrul Fırkateyni 15 Eylül 1890 tarihinde Yokohama Limanı’ndan ayrıldı ama ne yazık ki bir gün sonra tayfuna yakalandı ve kayalara çarparak battı. Bu feci kazadan 6 subay ve 63 erbaş ve er kurtulabilmiş, 50 subay ve 476 erbaş ve er şehit olmuştur.

(Kaynaklar: “Bahriyemizin Yakın Tarihinden Kesitler” – Fahri Çoker, “Ertuğrul Fırkateyni’nin Öyküsü” – Çetinkaya Apatay)

1892 Amerika’da California, San Diego’da kurucuları Zulette, Lena, Agnes ve Carolyn tarafından isimlerinin baş harflerinden oluşan ilk kadın kürek kulübü ZLAC kuruldu.

1892 Dünyanın ilk uluslararası amatör spor federasyonu FISA (Federation Internationale des Societes d’Aviron) kuruldu.

1893 FISA tarafından düzenlenen ilk Avrupa Kürek Şampiyonası İtalya-Lake Orta’da yapıldı ve her yıl tekrarlandı, 1914-1919 ve 1939-1946 arasında harpler dolayısıyla yapılmadı Avrupa Şampiyonalarına 1954 yılında kadınlar dahil edildi, 1974 yılından itibaren dört yılda bir Dünya Şampiyonası yapılmaya başlandı.

Boston Athletic kulübü yedi okulda kürek programının sponsoru oldu, ertesi yıl bu sayı on üç oldu.

Cambridge, Newnham Kolejde ilk kadın kürekçiler topluluğu kuruldu.

1894 Avrupa Şampiyonası Fransa-Macon’da yapıldı.

1895 New York’ta yeni kurulan Intercollegiate Rowing Association (IRA), Hudson nehrinde Poughkeepsie bölgesinde Sekiz Tekler için dört millik yarış düzenledi.

1895 Avrupa Şampiyonası Belçika Ostende’de yapıldı.

1896 Boston City kürek yarışlarından profesyonel kürek yarışları çıkartıldı. Bu Amerika’da kürek sporunda profesyonelliğin sonu oldu.

Pierre de Coubertin, Lozan-Ouchy’de kürek çekerken

İlk Modern Olimpiyat olarak başlayan Atina 1896 Yaz Oyunlarında kürek yarışları programa alındı ancak hava muhalefeti dolayısıyla gerçekleşemedi. Kürek sporu ilk olarak 1900 Paris Olimpiyatında yer alacaktı.

New Jersey’li Harbo ve Samuelson adlı iki balıkçı kürekle New York’tan İrlanda’ya geçtiler.

1. C. Furnival tarafından öncelikle kadınların kürek çekmesi için Hammersmith Sculling Club kuruldu.

1896 Avrupa Kürek Şampiyonası İsviçre-Genf’te yapıldı

1897 Edward H. Ten Eyck, Henley’de the Diamond yarışını kazanan ilk Amerikalı Tek Çifteci oldu.

1897 Philadelphia’da The Sedgeley Kadın Kürek Kulübü kuruldu.

1894 Avrupa Kürek Şampiyonası İtalya-Pallanza’da yapıldı.

1898 Avrupa Kürek Şampiyonası İtalya-Turin’de yapıldı.

1899 Avrupa Kürek Şampiyonası Belçika Ostende’de yapıldı.