Celal Gürsoy

1906 Atina Ara Olimpiyatı

İlk iki Olimpiyat denemesinin fuarların gölgesinde kalması ve müsabakaların aylara dağılarak çok uzun sürmesi ile seyircinin ilgisini kaybetmesi üzerine Yunanistan, ilk Modern Olimpiyat olarak kabul edilen 1896’nın onuncu yılında sadece sporun ön planda olduğu özel bir Olimpiyat düzenlemek istedi ve Uluslar Arası Olimpiyat Komitesi’ne başvurdu. Ancak IOC’nin Modern Olimpiyat Oyunları hakkındaki kuralları son derece kesin ve katıydı. Olimpiyat Oyunları her dört yılda bir, dünyanın bir başka ülkesinde yapılacaktı. Bu nedenle Yunanlıların bu önerilerinin kabulü mümkün değildi. Ancak Modern Olimpiyat Oyunları’nın kurucusu olan Baron Pierre de Coubertin’in araya girmesiyle Yunanlıların bu isteği şartlı olarak onaylandı. Düzenlenecek oyunlara “Ara Olimpiyat” adının verilmesi uygun görüldü. Bu Olimpiyata katılmak için Milli Olimpiyat Komitelerinin amatörlük onayları aranmayacak, şampiyonluğu kazanan ülkelerin milli marşları çalınmayacak ve bayrakları göndere çekilmeyecekti. Bu “Ara Olimpiyat”a katılabilmek için o ülkenin uyruğundan olmak yeterli görülecekti.

Böylece IOC tarafından resmi olarak tanınmamasına rağmen 22 Nisan ile 2 Mayıs 1906 tarihleri arasında Atina’da gerçekleştirilen bu organizasyona 20 ülke, 6 kadın, 848 erkek, toplam 854 sporcu ile katıldı. 13 spor branşında 78 kategoride karşılaşmalar yapıldı. „Ara Olimpiyat“, Yunanistan Prensi Konstantin tarafından açıldı.

Resim: Panathinaiko Stadyumu (Foto: wikipedia/Soerfm)

1906 Ara Olimpiyatında ilk defa açılış seremonisi yapıldı. Sporcu kafileleri milli bayraklarının ardından stadyuma girdiler, bilinmeyen bir sebepten dolayı Alman kafilesi stadyuma ilk giren gurup oldu. Ev sahibi Yunanistan sporcuları stada son olarak girdiler. Yarışmaların sonunda kazananlar ilk olarak ülke bayrakları ile takdim edildi, ABD sporcuları ilk kez tek tip eşofmanlarla görüldüler. Sporcuların tümü aynı bölgede kaldılar, bu da Olimpiyat Köyü fikrinin doğmasına sebep oldu. Oyunların açılışı için Kallimarmoro Stadyumu mermerle kaplandı, kapanış seremonisi 6000 öğrencinin gösterisi ile yapıldı. 1906 Ara Olimpiyatını 900.000 kişi izledi.

Resim: Açılış günü (Foto: wikipedia/ChristosV)

Osmanlı İmparatorluğundan da 30 sporcu Atina’ya gitmişti. 1906 Atina Ara Olimpiyat Oyunları’nda atletizm, jimnastik, eskrim, güreş ve (İzmir ve Selanik’ten birer takım olarak) futbol dallarında İstanbul’dan 8 Rum, İzmir’den 1 Ermeni, ve 10 İngiliz, Selanik’ten de 1 Musevi ile 10 Rum Osmanlı Devletini temsil etmişlerdi.

Resim: Yorgo Alibrantis  (Foto: tatavla.org)

1896 yılında kurulan Kurtuluş Spor Kulübü (İraklis Jimnastik Kulübü) sporcusu olan Yorgo Alibrantis (1880-1943), 10 metrelik ipe tırmanma yarışmasında 114 saniyelik derecesiyle Dünya Rekoru kırarak birinciliği kazandı. Bu yarışma ertesi yıl resmi yarışmalar listesinden çıkarıldığından Yorgo Alibrantis (2014 yılı itibariyle) 108 yıldır kırılamamış olan bir Dünya Rekoru sahibidir.

İzmir Futbol Karması Danimarka’ya 5-1 yenildikten sonra Selanik’i 3-1 yendi ve Atina Karması’nın maça çıkmaması karşısında hükmen galip sayılarak ikinciliği kazandı.

Resim: Amerikalı Durarak Yüksek Atlama Şampiyonu Ray Ewry (Foto: nl.wikipedia/Voyager)

Amerikalı atlet Ray Ewry iki Altın Madalya daha alarak toplam Altın Madalya sayısını sekize çıkarttı, Ewry 1908 Londra Olimpiyatında da iki Altın Madalya daha kazanacak ve Olimpiyat tarihinin en çok Madalya kazanan sporcusu olacaktı. (Yıllar sonra Olimpiyatlarda 22 Madalya kazanan Michael Phelps bu rekora sahip olacaktı.)

Resim: Maraton yarışının son turu (Foto: wikipedia/Soerfm)

Kısa süre önce Yunanistan’da yaşamaya başlayan Kanada’lı Billy Sherring beklenmedik bir şekilde Maraton yarışının sonunda stada birinci olarak girince Prens George son turunda onunla beraber koştu.

Finlandiya ilk Olimpiyat katılımında Disk Atıcısı Verner Jarvinen ile Altın Madalya kazandı.

İrlanda’lı Peter O’Connor Üç Adım Atlamada Altın Madalya, Uzun Atlamada Gümüş Madalya kazandı ve merasim sırasında İngiliz Bayrağını protesto ederek İrlanda bayrağı açarken çevresi kendisini destekleyen sporcularla çevriliydi.

İrlanda asıllı Amerikalı Atlet Martin Sheridan, Disk Atma, Uzun Atlama, Yüksek Atlama gibi atletizm branşlarında beş Madalya kazandı ve 1906 Olimpiyat Oyunlarının en yüksek puanını topladı.

Resim: 1906 Atina Ara Olimpiyatı Madalyası

Müsabakaların sonunda Fransa 40 Madalya, Amerika 24 Madalya alırken Osmanlı İmparatorluğu Atina’ya gönderdiği tamamen yabancılardan oluşan İzmir ve Selanik karma futbol takımları ile 1 Gümüş, 1 Bronz Madalya aldı. Bu Madalya sayıları Olimpiyat Komitesinin listelerinde yer almadı.

Kürek branşında katılımımız olmadı.

1906 Atina Ara Olimpiyatında Kürek

Ara Olimpiyatta Kürek branşında 6 tekne sınıfında yarışlar yapıldı. Yarış parkuru Atina’nın güneyindeki Phaleron limanında hazırlandı. Tek Çifte ve İki Tek Dümencili yarışları 1000 metre, İki Tek Dümencili yarışı 1 mil, Dört Tek Dümencili ve Altılı Dümencili Donanma Teknesi yarışı 2000 metre, On Altılı Donanma Teknesi 3000 metre üzerinden yapıldı.

Tek Çifte Yarışında sadece Fransa’dan iki sporcu vardı. Gaston Delaplane 5.53.4 ile birinci gelirken Joseph Larran 6.07.2 ile ikincilikte kaldı.

Birinci olan Gaston Delaplane, aynı gün Dümencili Dört Tekte Gümüş ve İki Tek Dümencilide Bronz kazandı.

İki Tek Dümencili 1000 metre yarışında iki İtalyan ekibi başarılı oldu. Enrico Bruna, Emilio Fontanell, Dümenci: Giorgio Cesana 4.23.0 ile birinci,

Luigi Diana, Francesco Civera, Dümenci: Emilio Cesanara 4.30.0 ile ikinci olurken,

Fransız Charles Delaporte, Gaston Delaplane (ikinci yarışında), Dümenci: Marcel Frebourg üçüncü oldular.

İki Tek Dümencili 1 mil yarışında 1000 metre yarışını kazanan İtalyan Enrico Bruna, Emilio Fontanell, Dümenci: Giorgio Cesana 4.23.0 ile birinci gelirken,

Karma ekip: Belçika’dan Max ve Remy Orban kardeşler, Yunanlı dümencileri Theophilos Psiliakos 8.03.0 ile ikinci,

Fransız Joseph Halcet, Adolphe Bernard, Dümenci: Jean-Baptiste Mathieu 8.08.6 ile üçüncü oldular.

Dört Tek Dümencili 2000 metre yarışında İki Tek birincisi İtalyanların olduğu ekip Altın Madalyayı aldı. Enrico Bruna, Emilio Fontanella, Riccardo Zardinoni, Giuseppe Poli, Dümenci: Giorgio Cesana 8.13.0 ile birinci,

Fransız Gaston Delaplane, Leon Delignieres, Charles Delaporte, Paul Echard, Dümenci: Marcel Freburg ile ikinci,

Fransız Joseph Halcet, Pierre Sourbe, Adolphe Bernhard, Jean-Baptist Laporte, Dümenci: Jean-Baptiste Mathieu üçüncü oldular.

Altılı Donanma Teknesi 2000 metre yarışını 10.45.0 ile Varese Kruvazörü tayfalarından oluşan İtalyan ekibi, Spetza ve Hydra isimli iki Yunan Zırhlı Kruvazörünün tayfalarından oluşan iki Yunan ekibinin önünde kazandı.

Birinci İtalyan ekibi: İtalya ekibi P. Toio, Angelo Formaciari, G. Tarantino, Giuseppe Russo, R. Taormina, E. Bellotti, Dümenci: Giovanni Tanio.

İkinci gelen Yunanistan ekibi: Demetrios Ntais, Paulos Kypraios, Demetrios Balourdos, Nikolaos Dekabalas, Nikolaos Karsoubas, Spyros Vesalas, Dümenci: Konstantios Misongogginis.

Üçüncü gelen Yunan ekibi: Dionysos Christeas, Demetrios Gkrous, Georgias Maroulis, Nikolaos Photinakis, P. Lombardos, Demetrios Souranis, Dümenci: Petros Mexis.

3000 metrelik On Altılı tekne yarışında Yunan Harp Okulu gemisi Olga ekibi birinci, Yunan Zırhlı Kruvazör Hydra ekibi üçüncü, İtalyan Varese Kruvazörü ekibi önünde başarılı oldular.

Birinci gelen Yunan ekibi: Isidoros Michas, Ioannis Georgias, Michail Sokos, Ioannis Agrimis, Argos Mylonas, Demetrios Kakousis, Ioannis Loukas, Paulos Kangiotzis, Ioannis Laphiotis, P. Mouratis, Christos Tsirigontakis, Angelos Dribas, Konstantinos Kephalas, Ioannis Kaisareus, Ioannis Pilouris, Demetrios Piaditis, Dümenci: Petros Velliotis.

İkinci Yunan ekibi: Ioannis Tsirakis, Michail Katsoulis, Konstantinos Niotis, N. Stergiou, Ioannis Papapanagiotou, Ioannis Dolas, Petros Pterneas, Georgios Nikoloutsos, Ioannis Gripaios, Stamotios Diomataras, Evangelos Chaldaios, Ioannis Phasilis, Konstantinos Papagiannoulis, S. Lemonis, Evangelos Kanakaris, Xenophon Stellas, Dümenci: Ioannis Milakas.

Üçüncü İtalyan ekibi: Antonio Mautrere, Angelo Sartini, F. Pieraccini, Angelo Bouoni, Augusto Graffigna, P. Oddone, Alberto Ruggia, S. Messina, Ezio Germignani, G. Cingottu, Sebastiano Randazzo, G. Pizzo, Alp. Nordio, L. Frediana, G. Zaninno, F. Mennella, Dümenci: E. Rossi.

1906 Atina Ara Olimpiyatı Kürek Yarışları sonunda İtalya 4 Altın, 1 Gümüş, 1 Bronz, toplam 6 Madalya aldı. Fransa 1 Altın, 2 Gümüş, 3 Bronz, toplam 6 Madalya, Yunanistan (1-2-1) 4 Madalya, Belçika / Yunanistan Karma Ekibi 1 Gümüş Madalya aldılar.