Celal Gürsoy

DÜNYADA VE ÜLKEMİZDE OLİMPİYATLARDAKİ İLK KADINLAR

 

Resim: 2012 Olimpiyatı Açılış Seremonisinde bayrağımızı Milli Voleybolcumuz Neslihan Darnel taşımıştı.

Kadınların tarih boyunca spor dünyasına getirdiği renklilik ve rekabet tartışılamaz ancak kadınların bütün spor branşlarında görülmesi çok uzun bir süre içinde ve zor etaplardan geçerek gerçekleşti. Sporun en önemli organizasyonu olan Olimpiyatlarda dahi kadınların tüm sporlarda yarışması için uzun yıllar beklemek gerekti. 1900’de 22 kadın sporcunun katılımı ile başlayan süreç adım adım gelişerek 2016’da 4700’den fazla kadın sporcunun katılımı ile sonuçlandı.

Aşağıda bu adımları hatırlayıp Olimpiyatlardaki Kadın sporcuların evrimine ve başarılarına şahit olacaksınız. Yazıda Olimpiyat Oyunlarına katılan tüm kadınlar değil sadece ilkler ve en dikkati çeken unutulmaz derecelere sahip olanlar yer almıştır.

İLK ADIMLAR

Baron Pierre de Coubertin’in (1850’den beri yapılmakta olan Wenlock Olimpiyatlarından esinlenerek) 1894 yılında ortaya attığı Modern Olimpiyat ideali ilk olarak 1896 yılında Atina’da gerçekleşti. Bu olimpiyatta kadınlar yarışamadı ancak 1900 Paris Olimpiyatında kadın sporcuların katılımı gerçekleşti. Paris’te 24 ülkeden müsabakalara katılan 997 sporcudan 22’si kadındı.

Resim: İngiliz Tenisçi Charlotte Cooper

Paris Olimpiyatı, kadınların da ilk defa yarışlara katılmasıyla spor tarihinde önemli bir yer aldı. Tenis turnuvasını kazanan İngiliz Charlotte Cooper Sterry, (1870-1966), Olimpiyat tarihinde Altın Madalya kazanan ilk kadın sporcu oldu.  Cooper’ın kariyerinde 20 Wimbledon Turnuvası bulunmaktaydı. Bunların beşinde Tek Kadınlarda birinci olmuştu. Bu rekor ancak 1990 yılında Martina Navratilova tarafından kırılacaktı.

Resim: Margaret Abbot

Amerika’nın Olimpiyat Madalyası kazanan ilk kadın sporcusu  Margaret Abbot, (1876-1955), Golf Turnuvasında birinci olarak tarihe geçti. Abbot, on kadın yarışmacı arasında kısa etek ve yüksek topuklu ayakkabı giymeyen tek sporcuydu. Margaret Abbott’un annesi de Golf Yarışmalarında yer almıştı. Bu bir anne-kız katılımın olduğu ilk ve tek Olimpiyat oldu.

Resim: Helene de Pourtales ve teknesi Lerina

2. 1900 Paris Olimpiyatının bir diğer kadın katılımcısı yelken yarışlarında Lerina adlı teknesiyle “2-3 ton” klasında birinci olan İsviçreli Helene de Pourtales (1868-1945) oldu. 33 yaşındaki Pourtales yarışı iki saat, on beş dakika 32 saniyede tamamlarken aynı zamanda Paris Olimpiyatına katılan en yaşlı kadın sporcu unvanını da taşıyordu. Yarışta Helene de Pourtales’in kocası Hermann dümenci ve kocasının yeğeni Bernard da tayfa olarak teknedeydiler.

Amerikalı Ray Ewry, 1900-1904-1906 (Ara Olimpiyat) ve 1908’de Sekiz Altın Madalya kazandı, böylece 9. Sırada tüm zamanların en çok Madalya kazanan 10 sporcusu arasına girdi.

Osmanlı İmparatorluğu oyunlara katılmadı.

3. 1904 St. Louis Olimpiyatına 12 ülkeden katılan 651 sporcunun 6’sı kadındı.

Osmanlı İmparatorluğu oyunlara katılmadı.

Resmi olarak IOC kayıtlarına geçmeyen 1906 Atina Ara Olimpiyatına 20 ülkeden katılan 854 sporcunun 6’sı kadındı. Osmanlı İmparatorluğundan da 30 sporcu Atina’ya gitmişti, aralarında kadın sporcu yoktu.

4. 1908 Londra Olimpiyatına 23 ülkeden katılan 2008 sporcunun 37’si kadındı. Uluslararası Olimpiyat Komitesi 1907’deki toplantısında, bundan böyle Olimpiyatlarda ilk üç sırayı alanlara Altın, Gümüş ve Bronz Madalya vermeyi kararlaştırdı.

İngiliz Kadın Okçu Sybil Newall 53 yaşında birinci olarak Modern Olimpiyatlarda Altın Madalya kazanan en yaşlı kadın sporcu oldu.

Osmanlı İmparatorluğundan bir sporcu (Aleko Mulos) Pierre de Coubertin’in Selim Sırrı Tarcan’a jest olarak davet ettiği özel misafiri olarak Londra’ya gitmişti.

 

5. 1912 Stockholm Olimpiyatına 28 ülkeden katılan 2406 sporcunun 47’si kadındı. Yüzme branşında kadınlar ilk olarak bu olimpiyatta yer aldı. O yıl kurulan IOC ve hemen tüm branşlardaki Uluslararası Federasyonlar Stockholm’de yapılan derecelerin otomatik olarak Dünya rekoru olarak kabulünü kararlaştırdı. (Spor Federasyonlarının en eskisi 1892 yılında kurulan FISA – Uluslar Arası Kürek Federasyonudur.) Bu Olimpiyatta ilk defa tanıtım posterleri hazırlandı, elektronik zaman ölçümleri ve foto finiş teknikleri kullanıldı.

Resim: Fanny Durack

20. Yüz Yılın ilk yarısının en büyük kadın yüzücülerinden biri olarak kabul edilen Avustralyalı Sarah Frances “Fanny” Durack (1889-1956) 1912 Stockholm Olimpiyatında 100m Serbest Stilde Dünya Rekoru kırarak Avustralya’ya Altın Madalya kazandıran ilk kadın olmuştur.

Türkiye (Osmanlı Devleti), resmi olarak katıldığı ilk Olimpiyat Oyunu olan 1912 Yaz Olimpiyatında, yönetici olarak Selim Sırrı Tarcan ile iki atlet Vahram Papazyan ve Mıgırdiç Mıgıryan ile temsil edildi. Madalya kazanılmadı.

6. Olimpiyat 1. Dünya Harbi yüzünden yapılamadı
7. 1920 Anvers Olimpiyatına 29 ülkeden katılan 2626 sporcunun 65’i kadındı. Amerikalı Yüzücü Ethelda Bleibtrey, kadınlar için düzenlenen üç yarışmayı da rekorlar kırarak kazandı.

Fin’li koşucu Paavo Nurmi 3 Altın ve 1 Gümüş kazandı. Paavo bundan sonraki Olimpiyatta da başarılı olacak ve atletizmi bıraktığı 1931 yılında 9 Olimpiyat Altını, 3 Gümüş Madalya ile 24 Dünya Rekorunun sahibi olacaktı. Bu performansı ile Nurmi olimpiyat tarihinin en başarılı beşinci sporcusu olacaktı. Finli atlet Paavo Nurmi ısmarlanan bir yemek ücreti yüzünden amatörlük özelliğini kaybederek Olimpiyatlardan ömür boyu uzaklaştırıldı. Aktif sporculuk hayatının bitmesi üzerine antrenörlük yaptı, daha sonra yaptığı işlerden kazandığı parayla Finlandiya’nın en zengin insanlarından biri oldu, 1952 Helsinki Olimpiyatında Meşaleyi yakma şerefi ona verildi.

1920 Olimpiyatının bir başka rekortmen sporcusu da Amerikalı Atıcı Willis Augustus Lee oldu. Willis, 7 farklı kategoride 5 Altın, 1 Gümüş, 1 Bronz kazanarak kırılması zor bir rekora erişti ve bu performansı ile tüm zamanların en başarılı on olimpiyat sporcusu arasına girdi.

Türkiye oyunlara davet edilmedi.

 

8. 1924 Paris Olimpiyatına 44 ülkeden katılan 3089 sporcunun 135’i kadındı. Baron Pierre de Coubertin, dünya gençliğinin ve barışın sembolü olarak kurduğu Olimpiyatların politikaya alet edildiğini belirterek, 1924 Olimpiyatının ardından IOC başkanlığından ayrıldı. IOC, 1924 Olimpiyatından itibaren her 4 yılda bir Yaz Olimpiyatlarına paralel olarak Kış Olimpiyatlarının da yapılmasına karar verdi.

1924 Paris Olimpiyatında Türkiye Milli Futbol Takımı da ilk kez yer aldı. Milli takım Çekoslovakya’ya 5-2 yenilerek elendi. Türkiye, 1924 Olimpiyatında Atletizm 4, Eskrim 1, Futbol 11, Güreş 5, Halter 1, toplam 22 sporcu tarafından temsil edildi. Kafilede kadın sporcu yoktu.

Paris Olimpiyatında Türk Kafilesinin Başkanlığını Galatasaray Spor Kulübünün kurucusu Ali Sami Yen yapmıştı. Kafilemizde Başkan Yardımcılığı görevinde Burhan Felek vardı.

 

9. 1928 Amsterdam Olimpiyatına 46 ülkeden katılan 2883 sporcunun 277’si kadındı.

Kadınlar Jimnastik branşı olimpiyatlarda ilk kez yer aldı. Kadınlar atletizm müsabakalarında 100m, 800m, 4x100m Engelli, Yüksek Atlama, Disk Atma kategorileri oyunlara dahil edildi. 18 ülkeden 101 Kadın Atlet yarışmalara katıldı. Amerika 17, Almanya 16 Kadın sporcu ile geldi.

Resim: New York Times tarafından Olimpiyatın en güzel Kadın Atleti seçilen Yüksek Atlama Şampiyonu Kanadalı Ethel Catherwood

1928 Amsterdam Olimpiyatına Türkiye’den 6 atlet, 5 bisikletçi, 1 halterci, 4 eskrim sporcusu, 6 güreşçi ve 20 kişiden oluşan bir futbol takımı, toplam 42 sporcu katıldı.  Kafilede kadın sporcu yoktu. TMOK Başkanı Ali Sami Yen idi.

10. 1932 Los Angeles Olimpiyatına 37 ülkeden katılan 1332 sporcunun 126’sı kadındı. Bu Olimpiyatta ilk kez yarışın ardından madalya töreni yapılmaya başlandı ve üç basamaklı Madalya kürsüsü yapıldı. Gene bu oyunlarda ilk kez Olimpiyat Köyü yapıldı, 550 evden oluşan köyde sadece erkekler kaldı, kadınlar otelde ağırlandı.

Amerikalı kadın Atlet Mildred “Babe” Didrikson üç Altın kazandı, iki rekor kırdı. Yüksek atlamada takım arkadaşı Jean Shiley ile aynı yüksekliği (1.657m) atlamasına rağmen atlayış stili yüzünden jüri ikinci olmasına karar verdi. Her iki atlet daha sonra madalyalarını eriterek protesto ettiler.

Resim: Stella Walsh

1932 Los Angeles Olimpiyat Oyunlarında Amerikalı bayan Atletler, 100 metre yarışında başarılı olamadılar. Bu mesafede yapılan yarışı Polonya´da doğmasına karşın çok küçükken Amerika´ya gelen ve burada yaşayan Stanislawa Walasiewicz kazandı. Amerika’da Stella Walsh olarak tanınan bu atlet, Olimpiyatta Amerika adına koşmasını sağlayacak işlemler tamamlanmak üzeydi ki son bir karar değişikliği ile Polonya adına koşacağını açıkladı. Olimpiyat seçmelerinde ve finalde dünya rekorunu egale eden Walsh, spor hayatı boyunca pek çok başarıya imza attı. Kanada’nın bu oyunlar için yayınladığı raporda “erkekler gibi uzun fulelerle” koşuyor şeklinde anlatılan bu sporcu, 1980 yılında bir süpermarketi soyan hırsızlar tarafından öldürüldü. Yapılan otopsi sonucu, herkesin uzun yıllar bayan atlet olarak bildiği bu sporcunun kadın değil erkek olduğu ortaya çıktı.

100m yarışında başarılı olamayan Amerikalı kadın atletler 4x100m yarışında Altın Madalya kazandılar. Evelyn Furtsch, Mary Carew, Anette Rogers ve Wilhelmina von Bremen’den oluşan bayrak takımı 46.9 ile rekor kırarak Kanada ve İngiltere’nin önünde birinci oldu.

Türkiye 1932 Los Angeles Olimpiyatına katılmadı

11. 1936 Berlin Olimpiyatına 49 ülkeden katılan 3961 sporcunun 328’i kadındı. Olimpiyat Komitesi Hotel Adlon’da kalmış, erkek atletlerin çoğu Olimpiyat Köyünde misafir edilmişlerdir. Oyunlardan sonra başlayan Dünya Harbinin neticesinde Olimpiyat Köyü Rus askeri garnizonu olarak kullanılmıştır.

Resim: Hendrika Mastenbroek

1936 Olimpiyatının yıldızı 4 Altın Madalya kazanan Amerikalı atlet Jesse Owens oldu. Hollandalı yüzücü Hendrika Mastenbroek (1919-2003), 3 Altın, 1 Gümüş kazandı. Aktif sporculuğu sırasında dokuz Dünya Rekoru kırdı. Hendrika bir yıl sonra hocalığa başlayınca amatörlük özelliğini kaybetti ve bir daha yarışamadı…

Hendrika 100m Serbest, 400 Serbest, 4x100m Serbest stillerde Altın alırken 100m Sırtüstünde Gümüş kazandı.

Resim: Halet Çambel ve Suat Aşani Fetgari

Türkiye, 1936 Berlin Olimpiyatına 48 sporcu ile katıldı. Bayrağımızı Greko Romen Güreşçimiz Nuri Boytorun taşıdı. Türk Olimpiyat Kafilesinde ilk kez iki kadın sporcu da yer aldı. Eskrim Sporcularımız Halet Çambel ve (Beşiktaş Jimnastik Kulübünün kurucularından, o tarihte Güreş Federasyonu Başkanı olan) Ahmet Fetgeri’nin kızı Suat Aşani Fetgeri (Tarı), Türkiye’yi Olimpiyatlarda temsil eden ilk kadın sporcularımız oldular.

Ahmet Fetgeri, 9 Mayıs 1936’da Atatürk’e bir teklif sunarak bundan sonra 19 Mayıs günlerinin “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak milletçe kutlanması önermiş ve kabul edilmişti.

12. ve 13. Olimpiyat Oyunları 2. Dünya Harbi nedeniyle yapılamadı.  14. 1948 Londra Olimpiyatına 59 ülkeden katılan 4104 sporcudan 390’ı kadındı.

Resim: Fanny Blankers-Koen

“Uçan Ev Kadını” takma adı ile tanınan Uçan Hollandalı Fanny Blankers-Koen, 1948 Londra Olimpiyatında rekorlar kırarak dört Altın Madalya kazanarak 1948 Olimpiyatının en başarılı sporcusu seçilen bir kadın atlettir. Fanny, bu rekorları kırarken 30 yaşında, evli ve iki çocuk annesiydi.  Fanny Blankers-Koen Londra’da 100m, 200m, 80m Engelli ve 4x100m Bayrak yarışlarını kazandı.

Türkiye 1948 Londra Olimpiyatına 6 branşta (Atletizm 12+1, Binicilik 6, Bisiklet 4, Eskrim 6, Futbol 12, Güreş 16) toplam 57 sporcu ile katıldı, kafilemizde bir kadın sporcu vardı (Atletizm-100m Üner Teoman).

 

15. 1952 Helsinki Olimpiyatına 69 ülkeden katılan 4955 sporcudan 519’u kadındı. 13 ülke Olimpiyata ilk kez katıldı. 1912’den beri katılmayan Rusya bu defa Sovyetler Birliği olarak oyunlara katıldı ve disk atıcı kadın atlet Nina Romashkova ülkesine ilk Altın Madalyayı kazandırdı. Nina dört sene sonra 1956 Melbourn Olimpiyatında Bronz, sekiz sene sonra Roma’da aynı branşta Altın Madalya kazanacaktı.

Sovyetler toplamda 71 Madalya aldılar. Sovyet Kadın Jimnastik takımı arka arkaya kazanacakları sekiz Olimpiyat Madalyasının ilkini aldılar.

Resim: Maria Gorokhoskaya

Yahudi asıllı, Ukraynalı jimnastikçi Maria Gorokshovkaya (1921-2001) ülkesine iki Altın, beş Gümüş Madalya kazandırırken bir olimpiyatta en çok madalya kazanan kadın sporcu oldu. Aynı takımdan Agnes Keleti de bir Altın, bir Gümüş ve iki Bronz kazandı.

Uzun Atlamada Yvette Williams, (1929-..)Yeni Zelanda’nın Altın Madalya kazanan ilk kadın sporcusu oldu.

Türkiye 1952 Helsinki Olimpiyatına Atletizm’de 13, Basketbol’da 12, Futbol’da 12, Güreş’te 15 olmak üzere toplam dört branşta 52 sporcu ile katıldı. Kafilede kadın sporcu yoktu.

 

 

16. 1956 Melbourn Olimpiyatına 72 ülkeden katılan 3314 sporcudan 376’sı kadındı.

Resim: Agnes Keleti 

Melbourn Olimpiyatının en başarılı sporcusu 4 Altın, 2 Gümüş kazanan Yahudi asıllı Macar kadın Jimnastikçi (1921 doğumlu) Agnes Keleti oldu. Agnes, dört sene önce Helsinki Olimpiyatında da dört madalya kazanmıştı. Dört yaşında jimnastiğe başlayan Agnes, on kez Macaristan Şampiyonu olmuş, tüm zamanların en başarılı Yahudi atletlerinden biridir.

Avustralyalıların bu Olimpiyattaki kahramanları 100m ve 200m birincisi kadın atlet Betty Cuthbert, 4x100m Engelli yarışını kazanan takım ve iki Altın bir Gümüş kazanan kadın yüzücü Dawn Fraser oldu.

Türkiye tümü güreş sporunda 13 erkek sporcu ile katıldığı Melbourn Olimpiyatında 3 Altın, 2 Gümüş ve 2 Bronz, toplam 7 Madalya ile 12. sırada yer aldı.

Resim: Wilma Rudolph

17. 1960 Roma Olimpiyatına 83 ülkeden katılan 5338 sporcudan 611’i kadındı. Çocuk Felcini yenerek koşmaya başlayan Amerikalı siyahi kadın atlet Wilma “The Tornado” Rudolph, (1940-1994), kısa mesafe yarışlarında üç Altın kazanarak 60’lı yıllarda “Dünyanın En Hızlı Kadını” seçildi.

Rus Jimnastikçi Boris Anfiyanovich Shakhlin ilk Altın Maalyasını kazandı. Boris, bundan sonraki iki olimpiyatta da başarılı olacak ve toplamda 13 madalya ile tarihin en çok Olimpiyat Madalyası kazanan dördüncü sporcusu olacaktı.

Geleceğin İspanya Kraliçesi Sofia, Yunanistan adına yelken yarışlarına katıldı.

Türkiye Roma’ya Atletizmde 13 erkek – 3 kadın (Gül Çiray, Aycan Önel, Canel Konvur), Binicilik 3, Futbol 14, Güreş 16, Yelken 1, Yüzme 2 olmak üzere altı branşta 49 sporcu ile geldi. Açılış seremonisinde bayrağımızı (Gülle Atma)  Nuri Turan taşıdı. Tümü güreşte 7 Altın, 2 Gümüş Madalya kazanıldı.

Resim: Larissa Latynina

18. 1964 Tokyo Olimpiyatına 93 ülkeden katılan 5151 sporcudan 678’i kadındı. Sovyet kadın Jimnastikçi Larissa Latynina Madalya koleksiyonuna altı tane daha ekledi. Toplam üç Olimpiyatta 18 Madalya sahibi olan Larissa en başarılı Olimpik Sporcular listesinde en ön sıraya yerleşti. Bu liderliği 2012 yılında Amerikalı yüzücü Michael Phelps’e kadar devam edecekti.

Türkiye Tokyo Olimpiyatına 4 branşta 23 erkek sporcu ile katıldı.

19. 1968 Mexico Olimpiyatına 112 ülkeden katılan 5516 sporcudan 781’i kadındı. Açılış Seremonisi Estadio Olimpico Universitario stadında başkan Gustavo Diaz Ordaz tarafından yapıldı. Açılış meşalesini stada Meksika’lı bayan atlet Norma Enriqueta Basilio Sotelo taşıdı. Norma, bu şerefe erişen ilk bayan atlet oldu ve 2004 Atina Olimpiyatında açılış merasiminde ülkesinin bayrağını taşıdı.

 

1968’in en başarılı sporcuları Çekoslovak kadın jimnastikçi dört Altın Madalya kazanan Vera Caslavska ile dört Altın, bir Gümüş kazanan Japon jimnastikçi Akinori Nakayama oldu.

Türkiye 1968 Olimpiyatına 4 branşta 29 erkek sporcu ile katıldı.

20. 1972 Münih Olimpiyatına 121 ülkeden katılan 7170 sporcudan 1095’i kadındı. Sporcu yeminini Batı Alman kadın sporcu Heidi Schüller yaptı ve Olimpiyatlarda sporcu yeminini okuyan ilk kadın sporcu oldu. Heidi bu Olimpiyatta uzun atlamada beşinci olacaktı.

Resim: Heidi Schüller (Foto: Wikipedia/Arad)

1972 Olimpiyatının en başarılı sporcusu yedi Altın Madalya kazanan Amerikalı yüzücü Mark Spitz oldu. Bu rekor ancak 36 yıl sonra 2008 Pekin Olimpiyatında sekiz Madalya kazanan Amerikalı yüzücü Michael Phelps tarafından kırıldı. Mark Spitz 35 Dünya Rekoru ve toplam 11 Olimpiyat Madalyası ile tüm zamanların en başarılı altıncı Olimpiyat Sporcusu olacaktı.

Rus Jimnastikçi (1955 Belarus doğumlu) Olga Korbut kazandığı üç Altın Madalya ile 1972 Olimpiyatının akılda kalan en önemli isimlerden biri oldu.

Yüzmede bir olimpiyatta (üç altın, bir gümüş, bir bronz) toplam beş madalya kazanarak bir rekor kıran 1956 Sydney doğumlu, Avustralyalı kadın yüzücü Shane Gould bütün bu başarıları elde ederken 15 yaşındaydı.

Rus Jimnastikçi Nikolai Andrianov ilk Altın Madalyasını kazandı. Nikolai, 1972-1976-1980 Olimpiyatlarında toplam 15 Madalya kazanacak ve tarihte en çok Olimpiyat Madalyası kazanmış olan üçüncü sporcu olacaktı.

Türkiye Münih Olimpiyatına sekiz branşta 45 sporcu ile katıldı. Kafilede bir Eskrimci Kadın Flöre Sporcumuz Özden Ezinler bulunmaktaydı.

21. 1976 Montreal Olimpiyatına 92 ülkeden katılan 6084 sporcudan 1260’ı kadındı. Olimpiyatın açılışını Montreal Olimpiyat Stadında Queen Elizabeth II yaptı. Açılış merasiminde Sporcu Yemini Kanadalı Olimpik Halterci Pierre St. Jean tarafından okundu. Hakemlerin Yemini’ni de Kanadalı atlet Maurice Fauget okudu. Meşaleyi Kanadalı kadın atletler Stephane Prefontaine ve Sandra Henderson yaktı.

Doğu Alman kadın Yüzücü Kornelia Ender 4 Altın, 1 Gümüş ve 14 yaşındaki Romanyalı Jimnastikçi Nadia Comaneci 3 Altın ve birer Gümüş ve Bronz Madalya ile hatırlanan isimler oldular

Resim: Nadia 10 point

1961 Romanya doğumlu olan Nadia Elena Comaneci, 1976 Yaz Olimpiyatları‘nda tüm jüriden tam yedi kez 10 üstünden 10 alan ilk ve tek sporcudur ve jimnastiğin popülerleşmesinde çok büyük katkısı vardır. 14 yaşındaki Romen Jimnastikçi Nadia Comaneci 10 puan alırken skorboard sadece üç haneli olduğu için 1.00 gösterebilmişti. Olimpiyat oyunlarından önce OMEGA firması IOC’ye skorboardda kaç hane bulunması gerektiğini sorduğunda 10 puan almanın imkansız olduğu düşünülerek sadece üç hane olması yeterli denmişti.

Comaneci, Bela Karolyi tarafından oyun bahçesinde perende atarken keşfedilmiş ve jimnastiğe 6 yaşında başlamıştır. Comaneci 1989 yılında Romanya’daki rejimin çökmesinden birkaç hafta önce altı saat yürüyerek sınırdan Macaristan’a kaçmış, oradan Avusturya’ya ve nihayet uçakla Amerika’ya iltica etmiştir. Günümüzde Oklohoma’da (1984 Olimpiyatında Amerika’ya iki altın madalya kazandıran) jimnastik sporcusu olan kocası Bart Connor ile birlikte Jimnastik Akademisi işletiyor. Bart, 1984 Los Angeles Olimpiyatında üç kez 10 puan almıştı.

Comaneci’den sonra Jimnastikte 10 puanı 1984’te Mary Lou Retton ve 1988’de Daniela Silivas aldı. Erkeklerde ilk 10 puanı Alexander Dityatin 1980 Moskova Olimpiyatında aldı. Dityatin o olimpiyatta sekiz madalya kazanmıştı. Bu günün değişen kurallarına göre artık jimnastik sporunda 10 puan verilemiyor ve 14 yaşında bir kızın yarışması da mümkün değil…

Montreal’de açılışı yapan İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in kızı Prenses Anne İngiliz Binicilik takımının bir sporcusu olarak Olimpiyata katıldı.

Türkiye Montreal’e Atletizm 3, Boks 3, Bisiklet 4, Halter 2, Judo 3, Atıcılık 3, Güreş 11,  Yüzme 1 (kadın “Peri Suzan Özkum”), sekiz branşta (1’i kadın) 30 sporcu ile katıldı.

1976 Montreal Olimpiyatında Kürek branşında kadınlar ilk olarak altı tekne sınıfında yarıştı. Kürek yarışlarına 31 ülkeden 388 erkek, 205 kadın, toplam 593 sporcu katıldı.

 

22. 1980 Moskova Olimpiyatına 80 ülkeden katılan 5217 sporcunun 1124’ü kadındı. Ülke sayısı olarak düşük bir katılım oldu, buna karşılık en yüksek oranda bayan sporcu katılımı yaşandı.

Doğu Alman yüzücü Caren Metschuck üç Altın ve bir Gümüşle adını tarihe yazdırdı. Caren günümüzde SC Empor Rostock kulübünde yüzme antrenörü olarak görev yapmakta.

Doğu Alman Kadın Kürek Takımı altı kategorinin dördünde Altın Madalya kazandı.

Türkiye Moskova Olimpiyatına katılmadı.

23. 1984 Los Angeles Olimpiyatına 140 ülkeden katılan 6797 sporcunun 1567’si kadındı.

Kadınlar Ritmik Jimnastik ve Senkronize Yüzme ilk kez oyunlara dahil edildi.

Los Angeles’te en başarılı sporcu olan 1967 Macaristan doğumlu Romen kadın jimnastikçi Ecaterina Szabo dört Altın, bir Gümüş Madalya kazandı. Szabo’nun ulsulararası müsabakalarda kazandığı yirmi madalyası vardır.

Müslüman ülkelerden gelerek Altın Madalya alan ilk kadın atlet 400 metre engelliyi kazanan Fas’lı Nawal El Moutawakel oldu.

Kadınlar Maraton yarışı ilk olarak bu Olimpiyatta koşuldu ve Amerikalı Joan Benoit tarafından kazanıldı.

Resim: Gabriela Andersen-Schiess

İsviçreli kadın maraton koşucusu Gabriela Andersen-Schiess stadyuma girdiğinde hem sakatlanmıştı hem de bilinci yerinde değildi, finiş çizgisini göremiyordu, sağlık görevlilerinin yardımı ile yönünü bulup yarışı son yedi kişinin önünde bitirmeyi başardı ve finiş çizgisinde düştü.

Amerikalı sporcu Mary Lou Retton, Doğu Bloku dışında kadınlar arasında Jimnastikte ülkesine Madalya kazandıran ilk sporcu oldu.

Amerikalı sporcu Connie Carpenter-Phinney Olimpiyatlarda ülkesine Altın kazandıran ilk Kadın Bisikletçi oldu.

Amerikalı atlet Carl Lewis bu olimpiyatta 4 Altın Madalya kazanarak kariyerine başladı. Lewis, 1996 Olimpiyatına kadar dokuzu Altın, toplamda on madalya kazanarak tarihte en başarılı yedinci Olimpiyat sporcusu olacaktı.

Türkiye 1984 Los Angeles Olimpiyatına Atıcılık 4, Atletizm (1’i kadın “Semra Aksu”) 5, Boks 6, Okçuluk (1’i kadın “Tülin Çavlı”) 3, Judo 4, Halter 4, Güreş 16, Yüzme 4, Yelken 2, toplam 9 branşta (2’si kadın) 48 sporcu ile katıldı.

Kürek yarışlarında toplam 14 tekne sınıfında yarışlar yapıldı, Doğu Almanya, Rusya, Bulgaristan gibi Doğu Bloku ülkelerinin yokluğu hissedildi ancak boykota katılmayan Romanya, Kadınlar Kategorisindeki altı yarışın beşinde birinci oldu.

 

24. 1988 Seul Olimpiyatına katılan 159 ülkeden 8391 sporcunun 2194’ü kadındı. Açılış seremonisinde Sporcu Yemini Kore’li eski basketbolcu Hur Jae ile Gümüş Madalyalı kadın hentbol oyuncusu Son Mi-Na tarafından okundu.

Amerikalı kadın atlet Florence Griffith Joyner 100m, 200m ve 4x100m koşularında birinci oldu. 200 metrede kırdığı rekor hala geçerlidir.

Doğu Alman Christa Luding-Rothenburger hem kış hem yaz oyunlarında madalya alan tek atlet oldu. Christa, 1988 Calgary Kış Olimpiyatında Paten Sürat yarışlarında ve Seul Yaz Olimpiyatında Bisiklet Pist yarışlarında Altın Madalya kazandı.

Seul Olimpiyatında Romen kadın jimnastikçi Daniela Silivaş üç Altın kazandılar.

Doğu Alman kadın yüzücü Kristin Otto altı altın aldı.

İsveçli eskrimci Kerstin Palm, yedi Olimpiyata katılan ilk kadın sporcu oldu.

Tarihte ilk defa atçılıkta dresaj müsabakasını bir kadın kazandı.

Türkiye Seul Olimpiyatına 10 branşta 45 sporcu ile katıldı. Kafilede kadın sporcular olarak Zeynep Oka (Atıcılık), Semra Aksu (Atletizm), Elif Ekşi, Huriye Ekşi, Selda Ünsal (Okçuluk), Züleyha Tan (Taekwondo) 6 sporcu bulunmaktaydı. Türkiye bu olimpiyatta Naim Süleymanoğlu’nun kazandığı bir Altın ve bir gümüş, toplam iki madalya aldı.

1988 Seul Olimpiyatlarında sekiz erkekler, altı kadınlar olmak üzere 14 tekne sınıfında kürek yarışları yapıldı. Kadınlar yarışları bu Olimpiyatlardan itibaren 2000 metre üzerinden yapıldı.

Resim: Elisabeta Lipa

Resim: 2x Bayrak Merasimi (Lipa soldan ikinci)

İki Çifte yarışında ikinci olan Romen ekibinin efsane ismi Elisabeta Lipa dünyanın en başarılı kadın kürekçisidir. Beş olimpiyat altınını 1984 İki Çifte, 1992 Tek Çifte, 1996-2000-2004 Olimpiyatlarında da Sekiz Tekte almıştır. Lipa, bu olimpiyatta İki Çifte yarışından sonra aynı gün Dört Çifte yarışına da girmiş ve Bronz kazanmıştır. 2008 yılında Thomas Keller ödülüne layık görülmüştür ve 2009 yılından beri Romanya Kürek Federasyonu Başkanlığı görevini yürütmektedir.

 

25. 1992 Barselona Olimpiyatına katılan 169 ülkeden 9356 sporcunun 2704’ü kadındı. Barselona Olimpiyatları 20 yıldan beri bütün ülkelerin katıldığı ilk Olimpiyat oldu. Sadece bir iç harp yaşamakta olan Yugoslavya sporcu göndermedi. Güney Afrika, birleşen Almanya Olimpiyatlara ilk kez katıldılar.

Badmington, Kadınlar Judo ve Kano Slalom müsabakaları ilk olarak oyunlara alındı.

Barselona’nın en başarılı sporcuları erkeklerde altı Altın kazanan Rus Jimnastikçi Wital Schtscherba ile kadınlarda üç Altın Madalyalı Macar yüzücü Krisztina Egerszegi oldu.

Resim: Elana Meyer ve Etiyopyalı Derartu

Güney Afrika ırkçılık problemleri yüzünden 1960 Olimpiyatlarından beri ilk kez 1992 Barselona’da yer aldı. 10.000 metre bayanlar yarışında Güney Afrikalı Elana Meyer ve Etiyopyalı Derartu Tulu finişe beraber girdiler. Tulu birinci, Meyer ikinci oldu, iki siyahi atlet şeref turunu el ele koşarken seyirciler büyük güçlüklerle buraya gelmiş olan iki gururlu sporcuyu ayakta alkışlıyorlardı.

Amerikalı kadın atlet Evelyn Ashford dört Altın Madalya kazanarak bunu başarabilen dördüncü kadın sporcu oldu.

Japon Kadın yüzücü 14 yaşındaki Kyoko Iwasaki, 200m Kurbağalamada Altın Madalya alarak bu branşta madalya alan en genç sporcu oldu.

Münih Olimpiyatındaki terör olaylarından 20 yıl sonra ilk olarak İsrail, erkeklerde ve kadınlarda judoda birer Bronz Madalya kazandı.

Kadınlar 100 metre finali tarihteki en yakın finişe sahne oldu. Beş atlet 0.06 saniye farkla çizgiyi geçti. Kazanan Amerikalı Gail Devers oldu.

Resim: Jennifer Capriati

Teniste 16 yaşındaki Jennifer Capriati Altın Madalya kazandı.

Senkronize yüzmede bilgisayar hatası yüzünden birincilik Madalyası Kanadalı Sylvie Frechette yerine Amerikalı Kristen Babb-Sprgue’ye verildi. 1993 Aralık ayında hata düzeltildi ve Kanadalı sporcuya Altın Madalyası verildi. Amerikalının madalyası geri alınmadı.

Türkiye 1992 Barselona Olimpiyatlarına Atıcılık 1, Atletizm 2, Boks 1, Judo 4 (2 kadın “Hülya Şenyurt, Derya Çalışkan”), Kürek 1, Yüzme 3, Yelken 2, Taekwondo 6 (3 kadın “Arzu Tan, Ayşegül Ergin, Abbe Kıvrık”), Güreş 15, Okçuluk 6 (3 Kadın “Natalya Nasaridze, Zehra Ötem, Elif Ekşi”) ve Halter 6 olmak üzere toplam 11 branşta (8’i kadın) 47 sporcu ile katıldı.

Türkiye Barselona’dan 2 Altın (Naim Süleymanoğlu-Halter 60 kg, Akif Pirim-Grekoromen 62 kg), 2 Gümüş (Hakkı Başar-Grekoroman 90 kg, Kenan Şimşek-Serbest Güreş 90 kg), 2 Bronz (Hülya Şenyurt-Judo 48 kg, Ali Kayalı-Serbest Güreş 100 kg), toplam 6 Madalya ile döndü.

Resim: Hülya Şenyurt

Olimpiyatlarda Madalya kazanan ilk kadın sporcumuz 1973 Ordu doğumlu Hülya Şenyurt oldu.

26. 1996 Atlanta Olimpiyatına katılan 197 ülkeden 10320 sporcunun 3523’ü kadındı. “Centennial Olympic” stadyumunda yapılan açılış konuşmasını Bill Clinton yaptı. Atletlerin Yemini Amerikalı Kadın Basketbol oyuncu ve antrenörü Teresa Edwards tarafından okundu. Edwards, 1984-2000 arasında arka arkaya beş Olimpiyatta dört Altın ve bir Bronz Madalya kazanmıştı. Atlanta’da Amerikalı kadın Yüzücü Amy van Dyken dört Altın Madalya ile en başarılı sporcu oldu ve Amerika’nın bir Olimpiyatta dört Madalya kazanan ilk Kadın Sporcusu oldu.

400m Engelli yarışının birincisi Deon Hemmings, Jamaika’ya Altın Madalya kazandıran ilk Kadın Sporcu oldu.

Amerika Kadın Futbol takımı Olimpiyatlarda ilk olarak kabul gören bu spor dalında şampiyon oldu.

Türkiye Atlanta’ya Atıcılık 1, Atletizm 3 (2 kadın “Aysel Taş, Serap Aktaş”), Boks 8, Güreş 13, Halter 9, Judo 6 (2 kadın “Hülya Şenyurt, İlknur Kobaş”), Okçuluk 5 (3 kadın “Natalya Nazaridze, Elif Ekşi, Elif Altınkaynak”), Yelken 4 (1 kadın “Ayşe Sözen”), Yüzme 4 (1 kadın “Nida Zühal”), toplam 9 branşta 53 (9 kadın) sporcu ile katıldı.

Atlanta Olimpiyatında kürek branşında 14 yarış yapıldı. Erkeklerde Dört Tek Dümencili ve İki Tek Dümencili tekneleri ile Kadınlarda Dört Tek Dümencisiz tekneleri Olimpiyat kategorisinden çıkartılırken Erkeklerde Hafif Kilo İki Çifte, Hafif Kilo Dört Tek Dümencisiz ve Kadınlarda Hafif Kilo İki Çifte tekneleri Olimpik sınıfa eklendiler.

Resim: Alman W4x ekibi (Foto: RRK 08 Online)

Birinci olan Almanya teknesinde dört efsane isim vardı:

Katrin Rutschow-Stomporowski, dört sene sonra 2000 Sidney Olimpiyatında Tek Çiftede Bronz ve 2004 Atina Olimpiyatında aynı teknede Altın Madalya alacaktı. 1975 doğumlu Katrin, uluslar arası yarışlara 1991 yılında 16 yaşında Tek Çiftede Gençler Dünya ikincisi olarak başladı, 1992 ve 1993 Gençler Tek Çifte Dünya Şampiyonu oldu. Dünya Şampiyonalarında üç Altın, üç Gümüş, bir Bronz Madalya aldı.

Jana Sorgers, 1988 Seul Olimpiyatında Doğu Almanya için Dört Tek Dümencilide birinci olmuştu. Doğu Alman bayrağı altında Dünya Şampiyonalarında kazandığı beş Altın Madalyası vardır. Alman bayrağı ile Dört Çifte teknesinde üç Dünya Şampiyonası kazanmıştır. 1997 yılında Thomas Keller Ödülünü kazanan ilk kadın kürekçi olmuştur.

Kerstin Köppen, dört sene önce Barselona’da birinci olan İki Çifte ekibindeydi. 1998 yılında Thomas Keller ödülüne layık görülmüştü.

Katrin Boron, katıldığı 5 Olimpiyatta dördü Altın biri Bronz olmak üzere beş Madalya kazanmıştır. Dünya Şampiyonalarında kazandığı toplam dokuz Altın Madalyanın üçü Doğu Almanya zamanındandır. Ayrıca Dünya Şampiyonalarında kazandığı beş Gümüş Madalyası da vardır. 2009 yılında Thomas Keller ödülünü almıştır.

 

27. 2000 Sydney Olimpiyatına katılan 199 ülkeden 10651 spocunun 4069’u kadındı. Sporcu Yeminini Avustralya Kadın Hokey Takım Kaptanı Rechelle Hawkes yaptı, Hawkes, bundan önceki iki Olimpiyatta da takımı ile Altın Madalya kazanmıştı, bu başarısını üçüncü kez bu Olimpiyatta da tekrarlayacaktı.

Olimpiyat Meşalesini Avustralyalı Kadın Sprinter Cathy Freeman yaktı. Freeman bu Olimpiyatta 400 metrede ülkesine Altın Madalya kazandıracaktı.

Oyunların en başarılı sporcusu olan Rus Jimnastikçi Alexei Nemov, iki Altın, bir Gümüş ve üç Bronz ile toplam altı Madalya kazandı. Nemow, Atlanta Olimpiyatında da en çok Madalya kazanan sporcuydu. Onu dört Madalyalı Hollanda’lı Yüzücü Inge Bruijn (üç Altın, bir Gümüş), Avustralya’lı Yüzücü Ian Thorpe (üç Altın, bir Gümüş), Hollanda’lı Bisikletçi Leontien Zijlaard-van Moorsel (üç Altın, bir Gümüş), Amerika’lı Yüzücü Jenny Thompson (üç Altın, bir Bronz) takip ettiler.

Resim: Valentine Vezzali

İtalyan Kadın Eskrimci Valentina Vezzali madalya koleksiyonunu geliştirmeye iki Altın ile devam etti. Valentina 1996’da bir Altın, bir Gümüş kazanmıştı, 2004’te bir Altın, 2008’de bir Altın,bir Bronz ve 2012’de tekrar bir Altın, bir Bronz kazanacak ve olimpiyatlar tarihinde toplam 9 madalya ile en çok madalya kazanan sporcular arasında sekizinci sırada yer alacaktı.

Sri Lanka’lı Kadın atlet Susanthika Jayasinghe’nin 200 metrede kazandığı Gümüş Madalya ülkesinin Olimpiyatlarda aldığı ikinci Madalya olmuştu.

Türkiye, 2000 Sydney Olimpiyatına Atıcılık 2 (1 Kadın “Ayşe Kil”), Atletizm 6 (4 kadın “Süreyya Ayhan, Ebru Kavaklıoğlu, Oksana Mert, Ruhan İşim”), Boks 9, Güreş 12, Halter 6, Judo 3 (1 kadın “Neşe Şensoy”), Okçuluk 6 (3 kadın “Natalia Nasaridze, Zekiye Keskin Şatır, Elif Altınkaynak”), Taekwondo 2 (1 kadın “Hamide Bıkçın Tosun”), Yelken 3 (1 kadın “İlknur Akdoğan”), Yüzme 7 (3 kadın “Ayşe Diker, İlkay Dikmen, Derya Erke”), toplam 10 branşta 56 (14 kadın) sporcu ile katıldı.

Türkiye Sydney Olimpiyatında 3 Altın(Hüseyin Özkan-Judo 66 kg, Halil Mutlu-Halter 56 kg, Hamza Yerlikaya-Grekoromen 85 kg), 2 Bronz (Hamide Bıkçın Tosun-Taewondo Kadınlar 57 kg, Adem Bereket-Serbest Güreş 76 kg), toplam 5 Madalya ile sıralamada 26. oldu.

Resim: Hamide Bıkçın Tosun

Olimpiyatlarda ülkemize ikinci madalyayı Taekwondo sporunda 57 kiloda üçüncü olan Halide Bıkçın Tosun getirdi.

Sydney Olimpiyatında Kürek Branşında 14 kategoride yapılan yarışlara 51 ülkeden 184’ü kadın olmak üzere toplam 547 kürekçi katıldı. Madalyalar 20 ülkeye dağıldı, Romenler bütün kadın yarışlarını kazanarak Madalya sıralamasında en ön sırada yer aldı. Erkeklerde Steven Redgrave arka arkaya beşinci Olimpiyatında Altın alırken kadınlarda daha sonraki yıllarda kırılması zor bir rekora sahip olacak olan Romen Elisabeta Lipa üçüncü Altınını alacaktı. Kadınlar Tek Çiftede Ekaterina Karsten saniyenin yüzde biri kadar farkla Belarus’u geçti.

 

28. 2004 Atina Olimpiyatına katılan 201 ülkeden 10625 sporcunun 4329’u kadındı. Sporcu Yemini 2000 Sidney’de yarışan Yunan Bayan Yüzücü Zoi Dimoschaki tarafından okundu, Zoi bu oyunlarda 200m Serbestte altıncı olacaktı.

Atina Olimpiyatının en başarılı sporcusu altı Altın, iki Bronz Madalya kazanan Amerikalı yüzücü Michael Phelps oldu. Böylece 1980 Olimpiyatında sekiz Madalya kazanan Rus jimnastikçi Alexander Ditjatin ile rekoru paylaştı.

En başarılı kadın sporcu üç Altın, bir Gümüş Madalya kazanan Avustralya’lı yüzücü Petria Thomas oldu.

Resim: Birgit Fischer

Eski Doğu Alman Kano sporcusu (1962 Doğu Almanya-Brandenburg doğumlu olan) Birgit Fischer katıldığı altıncı Olimpiyat Oyununda toplam sekiz Altın, dört Gümüş Madalya kazanarak Alman sporcular arasında Olimpiyat tarihinin en başarılı Olimpiyat sporcusu oldu. Fischer, 1984 Los Angeles oyunlarına Doğu Almanya’nın boykotu nedeniyle katılamamıştı. Birgit 18 ile 42 yaşalrı arasında gösterdiği bu performansı ile hem en genç, hem de en yaşlı 12 madalyalı sporcu unvanını kazandı.

1987 yılından beri Doğu Alman yüzme takımına ait olan ve kırılamayan Kadınlar 4x200m yarışını Amerikan Bayrak Takımı ele geçirdi.

Romen kadın kürekçi Elisabeta Lipa birinci olan Sekiz Tek ekibinin içinde yer alarak beşinci Olimpiyat Altınını kazandı. (1984-1992-1996-2000-2004). Böylece toplamda sekiz Madalya kazanan ilk kadın sporcu oldu. Ayrıca son Madalyasını 39 yaşında kazanmış olması ona dünya spor literatüründe ayrı bir unvan kazandırdı.

Resim: Jutta Lau

Alman Milli takımının başarılı kürekçisi 1955 doğumlu Jutta Lau, 2001 yılında FISA tarafından “Coach of the Year” olarak tanımlandı.

2000 Sidney Olimpiyatında Jutta Lau’nun ekipleri Kadınlar Dört Çifte ve İki Çiftede Altın, Tek Çiftede 0.8 saniye ile Bronz, Hafif Kilo İki Çiftede Gümüş Madalya kazandılar.

Jutta Lau, 2000 Olimpiyatındaki antrenörlük başarısını 2004 Atina Olimpiyatında tekrarladı ve yetiştirdiği ekipler Kadınlar Dört Çifte ve Tek Çiftede Altın, İki Çifte ve Hafif Kilo İki Çiftede Gümüş Madalyalar kazandılar.

Kürek dünyasının en başarılı Çift Kürek Antrenörlerinden biri olan Jutta Lau, ülkesinin en önemli onur nişanlarını da kazanmıştır.

Jutta, 2009 yılında Çin Milli Takımı Kadın kürekçilerini Olimpiyata hazırlamak için Almanya’dan ayrıldı. 2012 Olimpiyatında Çin Kadın takımının 1X, 2X, 4X ve LW2X (Gümüş Madalya) teknelerinin tümünde A Final çekmesi gözden kaçmadı.

 

Resim: Hayley Wickenheiser

Kanada’lı kadın Buz Hokeyi oyuncusu (1978 doğumlu) Hayley Wickenheiser beş olimpiyata katılmış, dört kez altın (2002 Salt Lake City – 2006 Torino – 2010 Vancouver – 2014 Sochi), bir kez de gümüş madalya (1998 Nagano) kazanmıştır.

Türkiye Atina Olimpiyatına Atıcılık 1, Atletizm 13 (8 kadın), Boks 8, Güreş 12, Halter 9 (3 kadın), Judo 3 (1 kadın), Okçuluk 4 (3 kadın), Yelken 4 ve Yüzme’de 9 (4 kadın) toplam 9 branşta 63 (19 kadın) sporcu ile katıldı.

Türkiye bu Olimpiyatta 3 Altın (Halil Mutlu-Halter 56 kg, Taner Sağır-Halter 77 kg, Nurcan Taylan-Halter 48 kg), 3 Gümüş (Atagün Yalçınkaya-Boks 48 kg, Bahri Tanrıkulu-Taekwondo 80 kg, Şeref Eroğlu-Grekoromen 66 kg), 4 Bronz (Eşref Apak-Çekiç Atma, Sedat Artuç-Halter 56 kg, Mehmet Özal-Grekoromen 96 kg, Aydın Polatçı-Serbest Güreş 120 kg) ile toplam 10 Madalya kazanarak 22. sırada yer aldı.

Resim: Nurcan Taylan

Nurcan Taylan’ın Halterde kazandığı Altın Madalya Olimpiyat Tarihimizde kadın sporcularımız tarafından kazanılan üçüncü madalya ve ilk Altındır.

 

29. 2008 Pekin Olimpiyatına katılan 204 ülkeden 10942 sporcunun 4637’si kadındı. Sporcu Yemini dört sene önce Atina’da Masa Tenisi Kadınlar tek ve çiftlerde Altın Madalya kazanmış olan Zhang Yining tarafından okundu, Yining bu Olimipiyatta da iki Altın Madalya daha kazanacaktı.

Pekin’de 28 spor branşında ve 302 kategoride müsabakalar yapıldı. 165 Erkekler, 127 Kadınlar ve 10 karışık müsabaka gerçekleşti.

Resim: Stephanie Rice

2008 Olimpiyatının en başarılı sporcusu (yedi Dünya, bir Olimpiyat Rekoru ile) sekiz Altın Madalya kazanan Amerikalı yüzücü Michael Phelps oldu. İkinci sırada 3’er Altın Madalya ile Jamaikalı atlet Usain Bolt, İngiliz bisikletçi Chris Hoy, Avustralya’lı yüzücü Stephanie Rice ve Çin’li jimnastikçi Zou Kai yer aldı. Böylece 1972 Münih Olimpiyatında yedi Altın kazanmış olan Amerika’lı yüzücü Mark Spitz’in rekoru 36 yıl sonra Phelps tarafından kırılmış oldu.

 

Resim: Üç teknenin aynı saniye içinde bitirdiği kadınlar 2x yarışının son metreleri

Tarihin en çekişmeli İki Çifte yarışlarından biri gerçekleşti ve ilk üç tekne yarışı 7 dakika 07 saniye ile bitirdi. Saliselere bakılınca .32 ile Yeni Zelanda birinci, .33 ile Almanya ikinci ve .55 ile İngiltere üçüncü oldu.

Birinci gelen Yeni Zelanda ekibinden Georgina Evers-Swindell ve Caroline Evers-Swindell ikizleri dört sene önce Atina’da da birinci olmuşlardı. Böylece tarihte ilk kez Kadınlar İki Çifte yarışı arka arkaya iki Olimpiyatta aynı ekibin oluyordu. Georgina ve Caroline Evers-Swindell, Dünya Şampiyonalarında aynı teknede 2002-2003 ve 2005’de Altın Madalya almış, 2001 Luzern’de İki Çiftede ve Dört Çiftede birer Gümüş kazanmış, 2007 Münih’te İki Çiftede Gümüş, 2006 Eton’da İki Çiftede Bronz kazanmıştır.

 

 

Resim: Kadınlar Sekiz Tek finali. Amerika 6.05.34 ile birinci, Hollanda 6.07.22 ile ikinci, Romanya 6.07.25 ile üçüncü, Kanada 6.08.04 ile dördüncü.

Büyük bir çekişme ile gerçekleşen Kadınlar Sekiz Tek yarışında birinci olan Amerika ekibi Olimpiyatlarda Amerika’ya ilk Sekiz Tek birinciliğini kazandırdı. Ekip 2006 yılından beri katıldığı uluslar arası yarışmalarda geçilmiyordu.

Türkiye Pekin Olimpiyatına Atıcılık 1, Atletizm 17 (11 kadın), Boks 5, Dağ Bisikleti 1, Güreş 13, Halter 6 (2 kadın), Judo 1, Masa Tenisi 2 (1 kadın), Taekwondo 4 (2 kadın), Okçuluk 2 (1 kadın), Yelken 5 ( 1 kadın), Yüzme 11 (3 kadın), toplam 12 branşta, 68 (21 kadın) sporcu ile katıldı.

Kafilemiz olimpiyatlara ilk kez 12 branşta katıldı. Olimpiyat Tarihimizde Masa Tenisinde ilk kez kadınlarda Melek Hu ile katıldık.  

Türkiye Pekin Olimpiyatında 1 Altın (Ramazan Şahin-Serbest Güreş 66 kg), 4 Gümüş (Sibel Özkan-Halter 48 kg, Elvan Abeylegesse-Atletizm 10000m ve 5000m, Azize Tanrıkulu-Taekwondo 57 kg), 3 Bronz (Nazmi Avluca-Grekoromen 84 kg, Servet Tazegül-Taekwondo 68 kg, Yakup Kılıç-Boks 57 kg), toplam 8 Madalya alarak 37. sırada yer aldı.

Resim: İki gümüş madalya kazanan Elvan Abeylegesse, aynı olimpiyatta birden fazla madalya kazanan ilk ve tek Türk kadın sporcudur.

 

30. 2012 Londra Olimpiyatına katılan 204 ülkeden 10820 sporcunun 4847’si kadındı. 1908 ve 1948’den sonra üçüncü kez İngiltere’nin başşehrinde düzenlenen 2012 Olimpiyatının Londra Olimpiyat Stadyumundaki açılışını Kraliçe II. Elisabeth yaptı. Sporcuların Olimpiyat Yeminini Dünya Şampiyonalarında Altın Madalyalar kazanmış, dört yıl önce Pekin Olimpiyatında Bronz Madalya almış olan kadın Taekwondo Sporcusu Sarah Stevenson yaptı.

İlk kez Olimpiyatlara katılan Suudi Arabistan kafilesindeki üç kadın sporcu da açılış merasimine katıldı. Bu oyunlarda ilk kez, katılan bütün ülkelerin kafilelerinde kadın sporcular bulunmaktaydı ve kadınlar olimpiyat tarihinde ilk kez bütün spor branşlarında yer almış oldu.

2012 Londra’da ilk kez Kadınlar Boks Müsabakalarına yer verildi ve üç kategoride 36 kadın sporcu karşılaştı.

Resim: Nicola Adams

İngiliz Kadın Boksör Nicola Adams Olimpiyatlarda Altın Madalya kazanan ilk kadın boksör oldu.

 

Resim: Katherine Grainger – Anna Watkins

5 Olimpiyat Madalyalı kürekçi Steve Redgrave, 2008 Bejing finalinde Bronz Madalya alarak bu Olimpiyatta bir madalya kazanan ilk İngiliz kadın kürekçi olan Grainger’e “beklemeye ve çalışmaya değer, devam et, kazanınca sevinç gözyaşları dökeceksin” demişti.

Katherine, 2010 yılında Anna Watkins ile kurulan yeni İki Çifte ekibi ile Londra 2012’de Altın Madalyayı kazandı. Katherine Grainger, dört Olimpiyat Madalyası (2000 Gümüş-2004 Gümüş-2008 Gümüş-2012 Altın) sahibidir ve yüzücü Rebecca Adlington ile İngiliz kadın sporcular arasında en çok Olimpik Madalya sahibi olma rekorunu taşımaktadır.

Londra Olimpiyatından ilginç bir görüntü de Mısır’lı Hafif Kilo İki Çifte ekibinden geldi:

Resim: Londra Olimpiyatında eleme yarışlarından bir görüntü: Kadınlar Hafif Kilo İki Çifte.  Mısır’lı sporcular Sara Mohammed Baraka ve Fatma Rashed

Resim: Kadınlar Sekiz Tek finiş resmi. Amerika birinci (6.10.52), Kanada ikinci (6.12.06)

Resim: 2006 yılından beri bütün yarışlarını kazanan USA Kadınlar Sekiz Tek ekibi.

Kadınlar Sekiz Tek yarışını Amerika kazandı, Kanada ikinci ve Hollanda üçüncü oldu. Amerika Kadınlar Sekiz Tek ekibi 2006 yılından beri her Dünya Şampiyonasını ve 2008 Bejing Olimpiyat Altınını alarak ve en iyi parkur derecesini çekerek Londraya geldi. En önemli rakipleri olan Kanada ekibi 1992 ve 2000 Olimpiyatları arasında üç Madalya kazanmıştı. Londra’da gene Gümüş kazandılar.

Türkiye Londra Olimpiyatına 16 branşta (Atıcılık, Atletizm, Badminton, Basketbol, Yol Bisikleti, Boks, Artistik Jimnastik, Güreş, Halter, Judo, Masa Tenisi, Okçuluk, Taekwondo, Voleybol, Yelken, Yüzme), 114 (66 kadın, 48 erkek) sporcu ile katıldı.

Türkiye bu Olimpiyatta, Badminton dalında Neslihan Yiğit‘le ilk kez temsil edildi. Ayrıca Göksu Üçtaş, Türkiye’yi Olimpiyatlarda temsil eden ilk kadın Jimnastikçi, Elif Jale Yeşilırmak ise ilk Kadın Güreşçi oldu.

Türkiye Londra’da 1 Altın (Servet Tazegül-Taekwondo 68 kg, (Aslı Çakır Alptekin-Kadınlar 1500m, geri alındı)), 1 Gümüş ((Gamze Bulut-Kadınlar 1500m geri alındı), Nur Tatar-Taekwondo Kadınlar 67 kg), 1 Bronz (Rıza Kayaalp Güreş 120 kg), toplam 3 Madalya ile 44. sırada yer aldı.

(Aslı Çakır Alptekin’in 1500 metrede kazandığı Madalya Olimpiyat Tarihimizde Atletizmde kadın Sporcularımız tarafından kazanılmış ilk Altın’dı ancak doping gerekçesiyle 2015 yılında CAS tarafından geri alındı, madalya aynı yarışta ikinci olan Gamze Bulut’a verildi. Daha sonra onun da dopingli olduğu tespit edildi.)

– – 0 – –

31. 2016 Rio Olimpiyatında Ülkemizi 21 branşta 55 erkek, 48 kadın 103 sporcu temsil etti.
Türkiye, 1 Altın, 3 Gümüş, 4 Bronz Madalya kazanarak ülke sıralamasında 41. sırada yer aldı.
Serbest Güreşçimiz Taha Akgül 125 kg’da Altın Madalya kazandı.
Serbest Güreşçimiz Selim Yaşar 86 kiloda Gümüş, Grekoromen güreşçimiz Rıza Kayaalp 130 kiloda Gümüş, Haltercimiz Daniyar İsmayilov 69 kiloda Gümüş Madalya kazandı.
Erkekler 400m Engellide Yasmani Copello Escobar Bronz, Grekoromen güreşçimiz Cenk İldem 98 kiloda Bronz, Tekvando Kadınlar 67 kiloda Nur Tatar Bronz, Erkekler Serbest Güreşçimiz Soner Demirtaş 74 kiloda Bronz kazandı.

1896’dan 2016’ya kadar yapılmış tüm olimpiyatlarda en başarılı 10 sporcu aşağıdaki gibi oldu:

1- Michael Phelps: Toplamda 23 madalya ve 18 Dünya Rekoru sahibidir.

2- Larisa Latynina: Katıldığı tüm şampiyonlarda bir madalya kazanmış olan kadın jimnastikçi, Olimpiyat tarihinin 18 madalya ile en çok madalya kazanan kadın sporcusu olma unvanını da halen elinde tutuyor.

3- Nikolai Andiranov: Rus Jimnastikçi, toplamda 15 Olimpiyat Madalyası ile üçüncü sırada bulunmaktadır.

4- Boris Anfiyanovich Shakhlin: Bir Sovyet jimnastikçisi olan Shakhlin, en zor dallardan birinde 13 madalya sahibidir.

5- Paavo Nurmi: Fin’li efsanevi atlet, 1920′lerde katıldığı 12 yarıştan 9 Altın, 3 Gümüş Madalya çıkarmıştır.

6- Mark Spitz: Efsane yüzücü Spitz, 35 dünya rekoru kırmasının yanı sıra, 11 Olimpiyat Madalyasının da sahibidir.

7- Carl Lewis: 100 yılın en iyi Olimpiyat sporcusu seçilen Lewis’in 100 metrede, Olimpiyatlarda kazandığı 9′u Altın 10 Madalyası bulunuyor.

8- Valentina Vezzali: İtalyan kadın eskrim sporcusu Valentina, Olimpiyatlarda 6 Altın, 2 Gümüş ve 1 Bronz olmak üzere 9 madalya sahibidir.

9- Ray Ewry: 1900’lü yıllarda Olimpiyat oyunlarında 3 adım, yüksek atlama ve uzun atlamada toplamda 8 tane Altın Madalya kazanmış başarılı bir atlettir.

10- Willis Augustus Lee: 1920 Olimpiyatlarında atıcılıkta 5’i Altın olmak üzere toplam 7 Madalya kazandı.

Olimpiyatlardaki Başarılı Kürekçilerin Madalya Sıralaması

2012 Olimpiyatlarının sonunda 1900 yılından beri Olimpiyatlarda yer alan kürek sporunda en çok Madalya alan sporcular sıralaması aşağıdaki gibi oldu:

1-Elisabeta Lipa – Romanya, 1984-88-92-96-2000-2004, 5 Altın, 2 Gümüş, 1 Bronz toplam 8 Madalya, ilk ve son madalya arasında 20 yıl var.

2-Steve Redgrave – İngiltere, 1984-88-92-96-2000, 5 Altın, 1 Bronz toplam 6 Madalya, arka arkaya 5 Olimpiyatta kazanılmış 6 Madalya.

3-Georgeta Damian – Romanya, 2000-2004-2008, 5 Altın, 1 Bronz, toplam 6 Madalya, üç Olimpiyatta 6 Madalya.

4-Doina Ignat – Romanya, 1992-1996-2000-2004-2008, 4 Altın, 1 Gümüş, 1 Bronz, toplam 6 Madalya, 5 Olimpiyat.

5-Kathrin Boron – Almanya, 1992-1996-2000-2004-2008, 4 Altın, 1 Bronz, toplam 5 Madalya, dört Olimpiyatta arka arkaya Altın.

6-Viorica Susanu – Romanya, 1996-2000-2004-2008, 4 Altın, 1 Bronz, toplam 5 Madalya.

7-Matthew Pinsent – İngiltere, 1992-1996-2000-2004, 4 Altın.

8-Jack Beresford – İngiltere, 1920-24-28-32-36. 3 Altın, 2 Gümüş. Arka arkaya 5 Madalya kazanan ilk kürekçi, altıncı Madalyasına 2. Dünya Savaşı engel oldu.

9-Constanta Burcica – Romanya, 1992-96-2000-2004-2008, 3 Altın, 1 Gümüş, 1 Bronz, toplam 5 Madalya, Hafif Kilo İki Çiftede üç Altın.

10-Elena Georgescu – Romanya, 1992-96-2000-2004-2008, 3 Altın, 1 Gümüş, 1 bronz, toplam 5 Madalya, Kadın Sekiz tek ekibinin dümencisi.

 

Celal Gürsoy