OLİMPİYATLARDA İLETİŞİM EVRİMİ


1912 Stockholm Olimpiyatında ilk defa tanıtım posterleri hazırlandı, elektronik zaman ölçümleri ve foto finiş teknikleri kullanıldı.


Resim: İlk Fotofiniş kulesi.

1924 Paris Olimpiyat Oyunlarını 1000 gazeteci izledi,
İngiliz Atletizm Milli takımı ile yarışmalara katılan iki sporcunun hayatı 1981 yılında “Chariots of Fire” isimli filme konu olacak ve aynı yıl Oscar alacaktı.

Berlin’deki 1936 Yaz Olimpiyatları sadece yerel izleyicilerle sınırlı olsa da televizyonda yayınlanan ilk olimpiyatlardır. TV yayınları Berlin, Lepzig ve Potsdam’da belirli salonlarda izlenebildi.

Galatasaray’lı kürekçi / Şube Kaptanı Nevin Hassan (1912-1951), 1930’lu yılların ortalarında genç yaşta aktif kürekçiliği bırakmış, Almanya’ya eğitime gitmişti. Kendisi 1936 Berlin Olimpiyatını Kırmızı-Beyaz Dergisinin muhabiri olarak takip etmişti.


Resim: Nevin Hassan Berlin Olimpiyat Stadı girişinde. (Foto: Özüak Aile Arşivi)

1948 Londra Olimpiyatı ilk olarak Wembley Stadından “naklen” Londra çevresine yayınlandı. O tarihte İngiltere’de 80.000 TV olduğu tahmin ediliyordu. Harp sonrası yokluk zamanları olmasına rağmen oyunlara rekor sayıda ülke ve sporcu katıldı.

1956 Melbourn Olimpiyatları televizyondan naklen yayınlandı. Melbourn televizyon haklarının satıldığı ilk olimpiyattır. Yayın haklarını BBC, CBS, NBC, Eurovision ve United Press satın aldı. 1956 Kış Olimpiyatları yayın haklarını RAI aldı ve “uluslararası” olarak yayınlanan ilk kış olimpiyat oyunları oldu.

1960 Roma Olimpiyatında ilk defa Olimpiyat Oyunları birçok televizyon kanalı tarafından takip edildi ve naklen yayın için önemli miktarlarda ödemeler yapıldı. ABD’li CBS kanalı 394.000 dolar, Avrupa Yayın Birliği (EBU) ise 660.000 dolar ödedi.

1964 Tokyo Olimpiyatında ilk kez Syncom3 Sateliti sayesinde kıtalar arası televizyon yayını gerçekleşti.

1968 Mexico City Olimpiyat Oyunlarını Oyunlarını canlı olarak toplam 3.792.344 kişi izledi. Bunun 1.674.795’i atletizm, 474.569’u yüzme yarışlarına geldi.


Resim: Soldan sağa, Peter Norman, Tommie Smith, John Carlos (Foto:abc.net.au)

1968 Olimpiyatı iki siyahi atletin Olimpiyat tarihine geçecek gösterisine şahit oldu. 200 metre yarışında rekor kırarak (20 saniye bariyerini 19.83 ile kırarak) Altın Madalya alan Tommie Smith ve aynı yarışta 3. olarak Bronz Madalya alan John Carlos madalya töreninde siyah eldivenli ellerini yumruk şeklinde havaya kaldırarak adına yarıştığı ABD’deki ırk ayrımcılığını protesto ettiler. Bunun sonucu iki atlet de milli takımdan uzaklaştırıldı. Bu olay Olimpiyattan yayınlanan en ilgi çekici haber oldu.

1972 Münih Olimpiyatında gereçekleşen terör saldırısı bütün dünya medyasının orada toplanmasına neden olurken oyunlar ikinci planda kaldı.

1976 Montreal Olimpiyatında 14 yaşındaki Romen Jimnastikçi Nadia Comaneci 10 puan alarak üç Altın madalya kazandı. Skorboard sadece üç haneli olduğu için 1.00 gösterebilmişti.


Resim Nadia

1976 Kış Olimpiyatı Denver’de yapılacaktı. Ancak eyalet bütçesinin bu harcamayı yapmasını uygun görmeyen Denver halkı 1972 yılında yapılan referandumda hayır oyu kullandı. Bunun üzerine 1968 yılında da Kış Oyunlarını organize etmiş ve tesisleri hazır olan Innsbruck şehri 8 yıl sonra tekrar ev sahipliği yapma şansını elde etti. Böylece tarihte ilk kez halkın oyu ile bir şehir Olimpiyat düzenlemekten vazgeçti.

1980 Moskova Olimpiyatına batılı ülkelerin katılmamasına rağmen 20 televizyon kanalı oyunları naklen verdi. Bu sayı Montreal’de 16, Münih’te 12 ve Mexico’da 7 idi. Açılış merasimi sırasında Salyut 6 Uzay aracı personeli canlı yayına katıldı ve uzaydan başarılar diledi.

1984 Los Angeles Olimpiyat Oyunları ilk kez özel sektör tarafından finanse edildi. Örneğin Olimpik Yüzme Havuzuna McDonald’s, Veledrom Pistine de 7-Eleven isimleri verilmişti.

1988 Seul Yaz Olimpiyatları’nda televizyon yayın gelirleri olimpiyatlardan üç yıl önce 140 ülkeden 227 yayın kuruluşuna satıldı ve 407 milyon dolar gelir sağlandı.
Bu başarının mimarı Adidasın kurucusu Horst Dassler oldu.

1992 Barselona Yaz Olimpiyatı tüm dünyada yeni olan kablolu yayınlarda da yer aldı.

1996 Atlanta yayınları için NBC 456 Milyon Dolar ödedi.

2000 Sydney Olimpiyatının açılış merasimi Sydney Olimpiyat Stadyumunda 110.000 kişinin takip ettiği ve televizyondan 3.7 milyar kişinin izlediği bir merasimle yapıldı.
Sidney Olimpiyatı sırasında McDonald’s firmasının iyi düşünülmemiş bir kampanya sözü üzerine 140.000 adet bedava hamburger dağıtmak zorunda kalması gösterilebilir.
Aynı olimpiyatta bir hesap hatası da şaka ile karışık anlatıla gelmektedir. Sporcuların kaldığı Olimpiyat Köyüne 100.000 preservatif gönderilir. Stok iki günde biter. Derhal 400.000 adet daha gönderilir. Olimpiyat bittiğinde sporcu başına 50 preservatifin 16 günde nasıl tükendiği hala şaka konusu olmaktadır.

2004 Atina Olimpiyatı tarihte ilk kez internet üzerinden naklen yayınlandı.
İnternetin televizyonun önüne geçeceği tezi tutmadı. Atina Yaz Oyunlarını 300 TV kanalı 220 ülkeye taşıdı. TV kanalları rekor kırarak 3.9 milyar insana ulaştı.

2008 Pekin Olimpiyatı ilk olarak HD (High Definition) olarak yüksek çözünürlükte dünyaya yayınlandı.

2012 Londra Olimpiyatına Acer, Atos, Coca-Cola, Dow, General Electric, McDonald’s, Omega SA, Panasonic, Procter & Gamble, Samsung ve VISA sponsor oldular ve IOC bu firmalardan 1.4 milyar Sterlin destek aldı.
Londra aynı zamanda olimpiyata katılan bütün ülkelerin kadrolarında kadın sporcuların olması ile de bir ilke imza atmış oldu. Açılış merasiminde Suudi Arabistan kafilesinde ilk kez üç kadın sporcu vardı. Medya bu özelliği gözden kaçırmadı…


Olimpiyat Logosu birçok kişi ve kurum tarafından anlaşılmaz bulunarak tenkit edilmişti, Logo için tasarımcılara 400.000 Sterlin ödenmişti.
Resim logo

31. Yaz Olimpiyat Oyunları Brezilya-Rio de Janeiro’da 5-21 Ağustos 2016 tarihleri arasında yapıldı.
Rio, Güney Amerika Kıtasında Olimpiyat düzenleyen ilk ülke oldu. Aynı zamanda ilk kez Portekizce konuşulan bir ülkede olimpiyat düzenlendi. Bu olimpiyatın bir özelliği de ilk kez bir yaz olimpiyatının kış mevsiminde düzenlenmiş olmasıydı.

Oyunlara Brezilya içinden Claro, Nissan, Bradesco, Correios, Embratel, uluslararası markalardan Coca Cola, Atos, Dow, General Electric, Mc Donalds, Omega, Panasonic, Procter & Gamble, Samsung ve Visa sponsor oldu.

2016 Olimpiyatı biletleri 2014 Eylül ayında satışta çıktı ve açılış gününe kadar ancak 7.5 milyon adet satıldı. Bu 2012 Olimpiyatından 200.000 adet daha az ancak Rio’da stad ve salonların Londra’ya göre daha küçük olduğu belirtiliyor.

Olimpiyat Oyunlarının naklen yayın hakkını 2014’ten 2020’ye kadar 4.85 milyar dolara satın almış olan NBC daha yüksek izlenim oranı yakalamak amacıyla 555 kişilik Amerika takımının ilk olarak stada girmesini teklif etti ama IOC teklifi geri çevirdi.

Olimpiyat oyunlarının Rio’ya 10 milyar Euro’ya mal oldu. Toplum tarafından bu harcama çok uzun süren protestolara sebep oldu ama Rio’nun karşılaştığı tek güçlük bu kadarla kalmadı.

Ziko virüsü olarak tanınan bir hastalık tehlikesi bazı sporcuların katılmaktan vaz geçmesine neden oldu.

2021’den 2032’ye kadar olan tüm olimpiyatların yayın hakkını NBC 7.65 Milyar Dolara satın aldı.

Kaynak: